Մեկնաբանություն- Ինչու՞ է Ռուսաստանը դեմ՝ աֆղան փախստականներին Կենտրոնական Ասիայում վերաբնակեցնելու Եվրոպայի ծրագրին
Ռուսաստանի ԱԳՆ պաշտոնական ներկայացուցիչ Մարիա Զախարովան չորեքշաբթի օրը «աղետալի» է որակել ՆԱՏՕ -ի անդամ երկրների ՝ Աֆղանստանի փախստականներին վերաբնակեցնելու ծրագիրը և նշել. «Դա «մեծ հարված կհասցնի Եվրոպային»: Նրանք կարծես դա չեն հասկանում»:
Ռուս պաշտոնյայի քննադատությունը հնչումէ այն բանից հետո, երբ տեղեկություններ տարածվեցին, որ Եվրամիությունն առաջարկել է գումար և միջոցներ տրամադրել Տաջիկստանին, Թուրքմենստանին և Ուզբեկստանին, եթե նրանք համաձայնեն ընդունել աֆղան փախստականներին:
Ռուսաստանը բազմիցս խոսել է Աֆղանստանի ճգնաժամին վերաբերյալ Արևմուտքի ցանկացած հնարավոր գործողության, ներառյալ՝ Կենտրոնական Ասիայում զորքեր տեղակայելու ԱՄՆ-ի հայտարարության ամսին, իսկ հիմա դեմ է արտահայտվում աֆղան փախստականներին Տաջիկստանում և Ուզբեկստանում տեղակայելու Եվրոպայի ծրագրին
Այնուամենայնիվ, այս առումով կան որոշ խնդիրներ: Նախ, նախկին փորձը ցույց տվեց, որ եվրոպական երկրներում ապաստանի դիմումների մշակման գործընթացը կարող է տևել մի քանի տարի, և հարց է առաջանում, թե ինչ կլինի Աֆղանստանի փախստականների հետ, ովքեր ստիպված կլինեն մնալ Կենտրոնական Ասիայի այս երկրների ճամբարներում: Սա, անշուշտ, կունենա սոցիալական հետևանքներ և անվտանգության հետ կապցված խնդիրներ կառաջացնի այդ երկրներում: Երկրորդ խնդիրն այն է, որ չկա երաշխիք, որ Կենտրոնական Ասիայի երկրներ փախստականներ մուտք գործողների թվում չեն լինի ԻԼԻՊ-ի ու Ալ-Ղաիդայի անդամ ահաբեկիչներ: Նրանք կարող են անվտանգության լուրջ սպառնալիք հանդիսանալ Կենտրոնական Ասիայի երկրների համար կամ նույնիսկ հասնել Ռուսաստան, ինչը կրկնապատկում է ահաբեկչական սպառնալիքների վտանգը:
Հատկանշական է, որ ՌԴ նախագահ Վալդիմիր Պուտինը նույնպես քննադատել է արեւմտյան այս պահանջն արդեն առաջացրել է Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինի բուռն արձագանքը: Օգոստոսի վերջին Պուտինն անդրադառնալովնախքան ԱՄՆ և Եվրոպական վիզաներ ստանալն Աֆղանստանի փախստականներին Կենտրոնական Ասիայի երկրներում վերաբնակեցնելու Արևմուտքի ծրագրին, այն, ծիծաղելի էր որակել:
Պուտինն ասել էր. «Կենտրոնական Ասիայի երկրները մեր ամենամոտ գործընկերներն ու դաշնակիցներն են», - ասել է Պուտինը ՝ անդրադառնալով դրանից բխող անվտանգության հսկայական սպառնալիքներին: Մենք նրանց հետ ունենք համատեղ սահմաններ, սակայն վիզային սահմանափակումներ չկան: Եթե ապաստան հայցողները մտնեն այս երկրներից որևէ մեկը, ինչպե՞ս կարող ենք իմանալ, թե ովքեր են այդ ապաստան հայցողները»:
Պուտինի դիրքորոշումը վկայում է, որ Մոսկվան զայրացած է ուրիշների նկատմամբ Արևմուտքի հեգեմոնիկ վերաբերմունքից, իսկ Կենտրոնական Ասիայի երկրների՝ որպես երկրորդ կարգի երկրների անվտանգությունը կարևոր չէ ոչ ԱՄՆ-ի և ոչ էլ Եվրոպայի համար:
Միևնույն ժամանակ, այս ծրագիրը վկայում է այն մասին, որ ԵՄ-ն ու ԱՄն-ն մտադիր են աֆղանականի ճգնաժամի մեջ ներքաշել նաև այլ երկրների: Ռուսաստանը կարծում է, որ Աֆղանստանում տիրող ճգնաժամն ԱՄՆ -ի և ՆԱՏՕ -ում նրա եվրոպական դաշնակիցների սխալ քաղաքականության արդյունքն է, որոնք հիմա փորձում են խուսափել տեղի ունեցածի համար պատասխանատվությունից և հայտարարում են այդ երկրում իրենց առաքելության ավարտի մասին, փորձելով պատասխանատվությունը բարդել այլ երկրների վրա:
