BRİKS-i iclosədə İroni rəsmi iştiroki əhəmiyyət
(last modified Wed, 23 Oct 2024 10:27:28 GMT )
Oct 23, 2024 13:57 Asia/Tehran
  • BRİKS-i iclosədə İroni rəsmi iştiroki əhəmiyyət

Zinə Seşəmbə rujədə İron İslom Respublika prezdent, Məsud Pezışkiyan, BRİKS-i iclosədə iştirokiro bə Rusiyə səfə kardey bənav votışe: BRİKS bo zumandətiro, iyən dınyo nizomədə Amerkə unilateralizmi xarıc beyku qıləy hələkə roye.

Zinə Seşəmbə rujədə, Pezişkiyan, bə Vladimir Putini dəvəti əsos,  və bə BRİKS-i yolon 16minnə iclosədə iştiroki xoto, bə Rusiyə Kazan şəhr yəni ım iclosi bərpo bey vırə şə.

Abanə manqi 1 tosə 3 minnə rujon mıddətədə Rusiyə Kazanədə BRİKS-i yolon 16minnə iclos bərpo bəbe.Im iminnə kərəy ki İron İslom Respublika bənə ım iclosi rəsmi uzvi iştirok kardedə, Milodi 2024 minnə sori Yanvarə manqədə, İron, rəsmi surətədə bənə BRİKS-i uzv bə ım qrupi umuj qıniyə.

Əvvəliku BRİKS-i qrup ya tojə zuhur kardə iğtisodon de Rusiyə, Çin, Hindiston və Braziliya kişvəron iştiroki icod bıə və peşo Cənubi Afrika həm bə ım kişvəron umuj qıniyə. Milodi cari sori əvvələdə İron, Səudiyə Ərəbiston, İ Bıə Ərəb Əmirəti, Misr və Efiopiya kişvəron həm bə ım qrup əlovə bıən.Siyosi və iğtisodi cəhəto, BRİKS-i qrup çəy uzvonro və ğəyri uzv bıə kişvəronro xususi ğərbi ğudrətonro veyə əhəmiyyətisoybe.

Siyosi cəhəto, BRİKS-i əhəmiyyət bə ım xotoe ki qlobal nizomi bə multilateralizm səmt  hərəkət doydə və beynəlxalğə nizomədə Amerkə İ Bıə Ştati unilateralizmi xarıc beyku qıləy həlləkə roy bə hisob omeydə.

De diğğət bə ım ki kişvəroni bənə Çin, Hinduston və Rusiyə bənə dınyo ğudrəton ijən kişvəron bənə İron İslom Respublika, Səudi Ərəbiston və Braziliya bə məntəğə ğudrəton, ım qrupədə iştirokışon heste, multilateralizmi imkoni şərayit həm əmələdə icod bıdə.

Həminə cəhətədə, Rusiyə Kazanədə BRİKS-i yolon iclos,de multilateralizmi zumand kardey mevzu iyən de çəy uzvon iştiroki iyən BRİKS-plasi nomo iclos de çəy uzvon və ijən təğribən 30 qılə co qılə kişvəron və təşkiloton de "BRİKS və qlobal cənub" unvani bərpo bəbe.

Məsud Pezişkiyan həm bə Rusiyə səfə kardey bənav, qıləy xəbəiyə iclosədə bəyonış kardə: BRİKS qıləy təşkilote ki bə vəhdət və i bey icod bey hədəf iyən Amerkə ğudrəti kontrol kardey xoto icod bıə. ım qrup karde bəzne bə Amerkə unilateralizmi təsir bınə.

İğtisodi cəhəto həm i tərəfiku BRİKS-i qrup iğtisodi veyə zərfiyəton soybe iyən təğribən 30 fayiz dınyo iğtisodi soybe və  həminə mıevzu karde bəzne uzv bıə kişvəron miyono iğtisodi rabitə və həmkoəti əlovə bey boyis bıbu və co tərfiku ım uzv bıə kişvəronku kali de Amerkə təhdidon problem dim bə dimin.

Dınyo iğtisodi 30 fayizi soyb bey və ijən Amerkə İ Bıə Ştaton zalımonə sanksiyaon mıştərəkə təhdidi kənoədə dınyo cəmiyətiku nimə, karde bəzne BRİKS-i uzv bıə kişvəron miyono iğtisodi həmkoəti zəminə icod bıko və bo beədolətinə təhdidiku dəvardeyro,  bənə qıləy məxsusə fırsət bıbu.

"BRİKs Pey" sistemi təsis kardey, karde bəzne bə Amerkə dollar iyən ğərbi moli sistem, BRİKS-i uzv bıə kişvəron vabəstə bey kam bıko. və be Amerkə mıdoxilə, beynəlxalğə mıbodiləon əncom doey imkoni icod bıko. ım sistem ki bo Suiftiro qıləy əvəz bə hisob omeydə bə kişvəroni ki Amerkə sanksiyaon jiədə ğəror qətəşone komək kardedə ta ıştə moli əməliyoton, ğərbi moli nizomiku co surəti əncom bıdən.