Bə Nəvuzə idi təbəssım-7

Bə Nəvuzə idi təbəssım-7

Mehribonon səlom, şimə ğəşənqə ruj bə xəyr bıbu, tojədən nəvuzə idi əyyomi bə şımə xıdmət təbrik ərz kardəm və şıməro səloməti və xoşə ləzzəon urzu kardəm. Səmimi həmzıvonon bə nəvuzə əyyomi mınosibəti xoto, qıləy məxsusə bərnomə bə şımə xıdmət təğdim bəkamon ımrujnə bərnomə bə nəvuzə əyyomədə bıə İronıjon ğəşənqə adəton işorə bəkamon, dəvət kardəm bə ım bərnomə diğğət bıkənən və dəmə bə ico bımandən.

Xosə tolışon, har kişvərədə tojə sori bino bey zəmonədə, məxsusə adəton bə ico bərpo bəbe. İronədə həm nəvuzə idi əyyom de Bəharə fəsli həmzəman bino bıdə. Nəvuz, İroni vey muhimm və yolə hadisəonku qıləyni bə hisob omeydə ki dınyoədə İronıjon və ya de co ğovmi-zıvoni qurupon bənə Tacik, Turk və Əfğanion bə ico, bənə Parsi nuyə sori, şo və idə mərosim bərpo bəbe və de məxsusə adəton bə icoe. adətoni ki muxtəlifə məntəğəonədə de məhəliyə mərosimon dəvoniyey bıdə.adətoni bənə nuyə sori bəpeşt, hırye, kul çoşəmbə, səbzə havzə kardey,tojə sori bino bey mərosim, 7 qılə sini surfə noe, bəyande kə şe, idəbaxşe doe iyən nəhayətədə nəvuzi 13 minnə rujədə səyohət və təbiəti ruj. ım adəton həmmə mənəviyə irsonin ki har qılə İroni dılədə rişədor bıə. Im bərnomə bə ım adəton işorə kardeydəmon.

Əzizə duston, Esfəndə manqi iyən nuyə sori bənav İroni,həmmə şəhronədə bıə vujoron cəmiyətiku pur bıdə ki bo nəvuzə əyyomi ehtiyocə çiyon bənə olət, kə əbzaron, acil və şini hırye bə vujoron şedən, boçi ki har kəs pidəşe tojə sorədə ıştə kə və jimonədə təhəvol icod ko.

Ticarətəkəyon və dokondoron miyonədə qıləy adət ki vey rioyət bıdə, xoms və zəkat iyən co şəxson həx-huğuği doeye, jəqo ki islam həm bəy işorə kardəşe və bə islam dini əsos, sori oxoədə jəqo ki moli hisob-kitob kardedəmon, bəpe nəfsi hisob-kitobon həm əncom bıdəmon, yəni bə çəmə umri diyə kəmon və çəy bənav ki bə çəmə hisob-kitobon bırəson, ıştən bə ıştə hisob-kitobon bırəsəmon.

Əzizon, İroni muxtəlifə şəhronədə, co qılə adət, ıme ki ailəon tojə sori bino bey bənav, qırdə bəben və qıləy sufrə oğandən ki farsi 7 qılə siniku şomil bıdə. jimoni simvol (tıtım), bəhari simvol(sonbol), muvəffəğiyət və hərəbaxtəti simvol(sıkkə), eşği simvol(sinced), ğəşənqi və səloməti simvol (sef), jimoni şini simvol(səməni), tojəti təvvəlud və jimoni simvol (səbzə) ım 7 qılə sini şomil bıdə. Halbətə har qılə ailə bəştə meyli əsos, ıştə surfədə co qılə əbzaron bənə ovəynə, ranqə kaqə moğnə, sıə moy və şam həm nodən.

əzizon,İronədə və nəvuzə əyyomədə, haci firoz co qılə adətonku bə hisob omeydə. Haci firoz, qıləy folklorə şəxsiyəte ki şəhron kuçə-xiyobononədə deştə qəvoli bə ico, şoyvoəti kardə və bə İroni millət nuyə sori bino bey zəmoni rəsey, təbrik voteydə. Həmçınin ım əyyomədə, İroni co qılə adəton kədə şini patteye ki çəy şivə muxtəlifə şəhronədə farğış heste.

İslami jimoni metodədə, seleye rəhem və deyande vindemon kardey, islami vey muhummə prosniyə strateqiyaonku qıləyni bə hisob omeydə. Im strateqiya, xışavəndi və ictima isloh kardeyədə vey muhimmə roli ifoəkə amil bə hisob omeydə. Sele məno, ehson və dustiyəti və rəhem, xışavəndon mənodəy və cəmədə seleye rəhem yani bə xışavəndon nez bey və bəvon məhəbbət kardey. Im çokə adət karde bəzne modi, mənəvi, ictimai, pisixi və mehriboni koməki şomil bıbu. İslam bə ailə və xışavəndi rabitəon mıhkəm kardey,vey təkid kardedə, və seleye rəhemi bənə qıləy ilahiyə erji vacib kardedə, jəqo ki Xıdo əy ıştə pərəsteşi həmrıtbə ğəror doəşe və Nesa surə, 36 minnə ayədə hamiyəşe:

“Və xıdo pərəstış bıkən iyən hiççi bəy şərik ğərol mədən və bə pıə-moə iyən ğom-əğərəbəon çoki bıkən”

Bəpe bıznəmon ki seleye rəhem qıləy ibodiyə əməl və dini vey çok iyən ğəşənqə adətonku qıləyni bə hisob omeydə ki bo insoni dini və etığadiyə rişəon zumand kardey, insoni bə mənəviyə meylon rəsey və insoni momenanə və xəyrtələbə əməlon prosniyeədə vey muhimmə roli ifoəkəy. Bə çəy xoto iyən de diğğət bə ictimai rabitəon stabil və zumand kardey, seleye rəhem bənə qıləy dini vəzifə, bə çok iyən əla ictima rəseyədə, islami strateqiya və mehvəriyə təlimonku bə hisob omeydə.

Həminə cəhətədə, seleye rəhem və de yande bə ico qırdə bey və sıhbət kardey, İronıjon kanə adətonku qıləyni bə hisob omeydə. Qədə şəxson və hırdənon bə yolə şəxson və ıştə dədə iyən moə osə ğandən və idəbaxşə seydən ki bois bəbe çəvon ruzi bərəkət əlovə bıbu, həmçınin yolə şəxson və inə iyən dədə həm hırdənon mehrəboni cəvobədə, bə çəvon kə şeydən və de əvon sıhbət kardedən və şini hardən. İslami mədəniyətədə ğeyd bıə ki əqə har kəs bə momeni ziyorət və vindemon bışo, quya ərşədə Xıdo ziyorət kardəşe. əmmo əqəçı bə korona pandemik şəroyeti xoto, ım adət vey kam bıə, əmmo millət de co roon ıştə xışavəndon hol-əhvoliku xəbədo bıdən.

Mehribonə əməson, İronədə nəvuzə idi co qılə adəton, sulh və aşti icod kardeye ki İronıjon miyonədə vey rəvocine. sulh və aşti icod kardey Ğıroni vey erjinə mesajonku qıləyni bə hisob omeydə, mısılmonon bə ım məsələ etığadışon heste ki əqə deyande ğəhr bıbun və ya yandeku kinə-kudurətışon bıbu, çəvon ibodət ğəbul nibəbe, bə çəy xotoe ki əqə insonon miyonədə kudurət bıbu, co şəxson, vositə bəben və çəvon miyonədə sulh icod kardən. Qıləy ruj Xıdo Rəsul(s) bə ıştə əshabi hamiyəşe: “aya bə vey çokə çi ki rujə və nımojiku bəpeye, şımə aqah bıkom? Həzrəti əshob votışone: bəle ey Xıdo Rəsul(s), Həzrət hamiyəşe: yande miyonədə sulh və aşti icod kənən”.

Əzizon,Nəvuzə idi əyyomədə, səyohət və səfər kardey, İroni co qılə adətonku heste. Həmçınin Kərimə Ğıron milləti bə səyohət və səfər kardey iyən zəminədə ilahi nışonəon vindey dəvət kardedə, Ğıron zəminədə səyohət və səfər kardey, çı həğiğəton vey çok dərk iyən fahm kardey və ibrət qətey bois zıneydə, jəqo ki Xıdo Ənkəbutə surə, 20 minnə ayədə hamiyəşe:

“(Ha pəyğombər ha!)Zəminisə bıqardənən ki, (Xıdovəndi)çoko xılğətış bino kardə? Peşo(həmonə) Xıdo axırəti dınyo icod bəkarde. həyğətən, Xıdovənd bə harçi ğadire.”

Səyohət kardey bois bəbe həmonə oqınyə vəziyət ki ko kardeyku icod bıə, məhv bıbu. səyohət deştəni bə ico şoəti vardedə və səfər kardey vey yolə bərəkətinə ko bə hisob omeydə.

Əzizon bə ım bərnomə quş doe xoto şıməku təşəkkur iyən, şıməni dəvət kardəm de Tolışi Rədio co bərnoməon həm bəico bımandən.