Təkfiri cərəyanon
Təkfiri cərəyanon
Təkfiri sələfiyon əndişə və fiki sərlovhə nəğli bəsə ağlisə bənav qəteye.nəğli bəsə ağlisə bənav zıney, nəğli rufədə bıə nəzədə epistemoloji muhimmə usulonkuye ki,islomi dınyo kəlami məktəbədə de Əşayirə iyən Mutəzilə məktəbon bə əməl omey orəxe.Xəvaric islomi dınyo imin bə nəğli meylışon bıə dastə bin ki, ”Həsbuna kitabəllah” şuor çəvon metod iyən əməlon mehvər və məzmuni təşkil doydəbe.xəvarici dı sa sor bədiqə, əhli-hədisi həmməysə muhimmə rəhbəronku bıə Hicri ğəməri dıminə əsrədə jiyə Əhməd bin Hənbəl bə ayə iyən rəvoyəton zohiri təəssıbış hestebe.
Təkfiri cərəyonon ağliku vitey iyən bə nəğli meyl pəydu kardey, epistomoloqiyə iyən mərıfətşınosi sahədə de bə Ğıroni ayəon iyən rəvoyəton zohiri əsos qətey orəxeydə.joqo ki,bə Kitob iyən Sınnəti zohiri de fanatizm iyən ifrot dərəcədə bıə təğlidi nəzə,de ım vəhyani kitobi fameyədə ıştə ağl iyən əndişəku oko nıdoey və Kərimə-Ğıroni ibtidoyi mənonsə bəpe nışey,nəticə seydə.əvon de kitob iyən sınnəti ləfz iyən məno əloğədor,xəbəri sıfəton,bə təcəssımi və təşbihəti iyən şəbih zıney dıço bıey meylışon pəydu kardə. vəhhabi muftiyonku qıləyni bıə Saleh bin Fovzan bın barədə jıqo votedə:”Xıdovəndi ıştə deəy vəsf kardə və ya islomi giramiyə peyğombər(s)-i Xıdovəndış deəy vəsf kardə çi,çəy həmonə zohiri məno dırıst iyən səhihe”. Vəhhabiyon bənə “ərrəhmanu ələl ərşu istəva” (Xıdovənd bəştə ərşi nışte) bıə ayəon əsos, aləmi xaricədə vəsf kardedən və bə Xıdovəndi həmmə vırədə vucudi etığodi çı kufr iyən irtidodi nımunəonku zıneydən.
Ləfzi bəsə mənosə mığəddəm və bənav zınəkəson cərəyoni rəğ-rişə nəveyədə,bəpe bə xəvaricon işorə kardey bıbu.de bə Kərimə-Ğıroni təfsiri sərhi iyən zohiri şivə istinodən və de bə “La hukmə illəllah” ayə istinod kardə holədə islomi dınyoədə qıləy dıjdə inhirof bə əməl ome ki,oxoyədə ım de Əmirəl-Muminin Əli(ə)-i şəhodəti bə oxo rəse.bə Xıdo kəlomi məno qovhəri dığğət nıkardey,məlum və ruşine ki,DAİŞ təkfiri iyən terroristə dastə bənə xəvarici de bə jıqo təfəkkuri çanq ğandey,iştimoyi iyən siyosi zəminəon iyən zəmonə ehtiyocon nəzədə nıqətə holədə dini hukmon vey saru səviyyyədə icro kardey dumon.əvon bə ibn teymiyyə hədisi meyl bıə fundamentas nəzə əsos,bə təfsır,ayə nozili zəminə, əxloği təlim iyən məfhumon və mətni təvili çərçivə iyən ayəon təfsiri,de bə Kərimə-Ğıroni istinodən dığğət nıkardey, Ğıroniku qıləy hoziyə təfsiri nışon doydən ki,”ğərbədə islomofobiyə” siyosəton cəhətədəğərolışon qətə.təkfiri sələfiyon de ın bə ayəon təfsir iyən təvili şərayiti zohiri erəxey nəzə,de bə Kərimə-Ğıroni istinod kardə holədə çı sayir mısılmınon kufr iyən təkfiri hukmi sadir kardedən.əvon de bə Nisa mıborəkə surə 17-ə zohiri istinodən,elon kardedə ki,mısılmınon ehanə bə səğırə qıno mırtəkib bıbon və forən tobə nıkon,kofir hisob bəbeyn.çıro ki,Xıdovəndi hamyəşe:”İnnəma.... “Həyğətən,Xıdo tonuku çə şəxson tovbə ğəbul bəbe ki,əvon nodonəti(cəholət)-i ku qıləy yavə ko əncom doydən,peşo rəyrə tovbə kardedən,çən, Xıdovənd çəvon tovbə ğəbul kardedə və Xıdovənd əzın iyən həkime”.Nəhli mıborəkə surə 126-ə ayədə hamyedə:” Və ehanə cəzo doydəş bu,çoko bəşmə cəzo doydə bin,bəvon jəqo cəzo bıdə.və həlbəttə əgər səbrkəyş və tov biyoş,hukmən səbr bo səbrəkəyon vey çoke”.
