Təkfiri cərəyanon
Təkfiri cərəyanon
Bə Xıdo kəlomi məno qovhəri dığğət nıkardey,məlum və ruşine ki,DAİŞ təkfiri iyən terroristə dastə bənə xəvarici de bə jıqo təfəkkuri çanq ğandey,iştimoyi iyən siyosi zəminəon iyən zəmonə ehtiyocon nəzədə nıqətə holədə dini hukmon vey saru səviyyyədə icro kardey dumon.əvon bə ibn teymiyyə hədisi meyl bıə fundamental nəzə əsos,bə təfsır,ayə nozili zəminə, əxloği təlim iyən məfhumon və mətni təvili çərçivə iyən ayəon təfsiri,de bə Kərimə-Ğıroni istinodən dığğət nıkardey, Ğıroniku qıləy hoziyə təfsiri nışon doydən ki,”ğərbədə islomofobiyə” siyosəton cəhətədəğərolışon qətə.təkfiri sələfiyon de ın bə ayəon təfsir iyən təvili şərayiti zohiri erəxey nəzə,de bə Kərimə-Ğıroni istinod kardə holədə çı sayir mısılmınon kufr iyən təkfiri hukmi sadir kardedən.əvon de bə Nisa mıborəkə surə 17-ə zohiri istinodən,elon kardedə ki,mısılmınon ehanə bə səğırə qıno mırtəkib bıbon və forən tobə nıkon,kofir hisob bəbeyn.çıro ki, Xıdovəndi hamyəşe:”İnnəma... “Həyğətən,Xıdo tonuku çə şəxson tovbə ğəbul bəbe ki, əvon nodonəti(cəholət)-i ku qıləy yavə ko əncom doydən,peşo rəyrə tovbə kardedən,çən, Xıdovənd çəvon tovbə ğəbul kardedə və Xıdovənd əzın iyən həkime”.Nəhli mıborəkə surə 126-ə ayədə hamyedə:” Və ehanə cəzo doydəş bu,çoko bəşmə cəzo doydə bin,bəvon jəqo cəzo bıdə.və həlbəttə əgər səbrkəyş və tov biyoş,hukmən səbr bo səbrəkəyon vey çoke”.
Kərimə-Ğıroni harcurnə təfsir iyən təvili rədd və ğəbul nıkardey və bə ilahi ayəon botıni nəzə nıkardə holədə fəğət bəçəy zohiri kifoyət kardey,bənə DAİŞ-i bıə təkfiri cərəyanon bo vəhşiyonə iyən terroristə hərəkəton bə vırə rosney xoto əbzoronkuye.ım qıləy holəy ki,Ğıroni ayəon iyən nəbəvi rəvoyəton bə Ğıroni zohir iyən botıni məsələ işorə kardedə və ayəon botıni mənon fameyədə çı şəxson rufi iyən mənəvi zərfiyyəti və dərkədə bıə tafuton bəyon kardedə.bənə Nisa mıborəkə surə 78-ə ayədə ki, hamyedə:”fəma lihaulayil ğəvmi la yəkadunə yəfğəhunə hədisa”. Bə ın dastə çiç bıə ki,sıxani məno pəydu kardedənin.həmçinin,Nisa mıborəkə surə 82-ə ayədə hamyedə:”əfəla yətədəbbərunəl-Ğuranə vələov kanə min indillahi ləvəcədu fihi ixtilafən kəsira”.aya əvon Ğıronədə tədəbbur iyən təfəkkur kardey rəvo zınedənin? ehanə Ğıron çı bəşəri dasti ...çi bıəbe,bəvədə ziyodə ixtilofon pəydu əbi.peyğombər(s)-iku omə rəsə sənədin iyən metəbərə rəvoyətonədə həm bə ayəon zohir iyən botıni de oşkoə holəti işorə bıə.....
Bənə DAİŞ-i bıə təkfiri qrupon bənə bə Nisa mıborəkə surə 17-ə ayə istinodən ki,hamyedə:summə yətubunə min ğərib-de fori iyən rəyrə tobə kardey təbir kardedən.qıləy holədə ki,jıqo qıləy məno çın iborətonklu əzx kardey bə coqlə nəssi dığğət kardə holədə səhve.çoko ki,”Səhihe-Muslimi” kitobədə ki,çı əhle-sınnəti metəbərə kitobonku qıləyniye,omə ki,peyğombər(s) qıləy hədisədə hamyəşone:hakəs çı məğribiku həşi pemey bənav,ğıyoməti nışonəon zuhuri bənav tobəko,çəy tobə ğəbul bıənine. binobərin, ”ğərib” bın ayədə maqi bənav ya ğıyoməti nışonəon bənav bıə tobə mənoədəy.
Təkfiri sələfiyon ideoloji əsosonku qıləyni ,ayə və rəvoyəton istinbotədə bə ağli ovard kardey rədd kardeye.ağl ,imomiyyə iyən mutəzili mutəkəllimon palu hukmon kəşf iyən fiğhədə əsliyə mənbəonku qıləyniye və çəyku məğsəd ,bə saleh və fosidi elm pəydu kardey iyən çok və bevəcə əməlon dərk kardeye.əmmo,BƏPE BIVOTİ Kİ,IM İSTİLOH İYƏN TERMİN NAVKONƏ ZƏMONKU de tosə ısət sələfiyon palu qıləy məğamış bıəni.əvon jıqo hisob kardedən ki,kitob iyən sınnət qırd usulu dini ıştədə ehtivo kardedə və həni bə ağli hiç qıləy ehtiyoci ni.bə ibn teymiyyə sıxani əsos:”innə rəsuləllah bəyyənə cəmiuddin usuləhu və furuəh,batinəhu və zahirəh.elməhu və əmələh”.ın əsl iyən prinsip elm iyən imoni usule.hakəs bə əsl və prisnsipi çanq bıjəno,təməssıkko,əhle—sınnə və cəmoəte iyən həxı əhle.ibn teymiyyə de fəlsəfə iyən məntıği bıə mıxolifəti şiddət jıqo be ki,bın zəminədə çandə qılə kitob nıvıştey bəbe.əv,ağli rədd kardey məsələdə votedə:”ağli təmcid iyən tarif kardə kəson,həyğətədə.ağli nomo bıə bıti təmcid iyən tarif kardedən.hiçvaxti ağl coyli bo hidoyət iyən irşodiro vəs kardedəni və jlıqo bıənəbe, Xıdovənd rəsulon nıəvğandi.
Ağli muhimmə mənonku qıləyni,bəşəri elm iyən zıneye ki,təkfiri dastəon nəzəku ım fitnəye ki,insoni çı Xıdovəndiku be ehtiyoc kardedə.bənə DAİŞ-i bıə təkfiri qrupon həm de jıqo fik iyən ideoloji prinsipon bo şəri hukmon istinbot və bə dast vardeyədə ağli qıləy mənbə hisob kardedənin.ım qıləy holədəy ki, Kərimə-Ğıron hejo bəşəri bə zıney,elm cəm kardey,təfəkkur kardey iyən ıştə ağliku oko doey səmt dəvət kardedə.
Kərimə-Ğıronədə elmi kəlmə (və çə kəlməku bə dast omə kəlməon) bə haftsa həşto kərə nezi omə,ağli kəlmə(və çəy.......) çılı nəv kərə,təfəkkuri sıxan həjdə kərə və “lubbi” sıxan (ağli soybon) həm şonzə kərə omə.ım çı islmi iftixaronkuye və çəyku xəbə doydə ım din bə elm.mədəniyyət,təfəkkur iyən aqahəti ziyodə ğeymət doydə.
