Делфоннинг Меҳроб тоғи

Эрон ғарбидаги Лористон вилояти Загрос тоғлари этакларида жойлашган ўзининг ёқимли табиати билан доимо кўплаб сайёҳларни ўзига тортади. Бу вилоятнинг ҳайратланарли табиати қаторида “Делфоннинг меҳроб тоғи” табиатнинг буюк рассоми дурдоналаридан биридир.

Бу тоғ Делфон шаҳрининг географик ҳудудида жойлашган бўлиб, унинг буюклиги ва гўзал қиёфаси минтақа аҳолисининг адабиёти ва оммавий маданиятида кўринади, шунинг учун улар бу улуғ тоғни сир ва афсонага тўла тоғ деб аташади.  Ажойиб водийлар ва ғорлар ва ёқимли табиатга эга бу афсонавий тоғ кўплаб табиатни севувчилар учун сирли хазинадир. Ушбу гўзал ҳодиса ҳақида кўпроқ маълумот олиш учун дастур билан бугун бизга қўшилинг.

Делфонни яширин хазиналар мамлакати деб ҳисоблаш керак, чунки бу заминнинг кўплаб табиий ва тарихий ёдгорликлари ҳалигача номаълум.Гулдираётган шаршаралар, тарихий кўприклар, ҳайратланарли булоқлар ва ғорлар ўлкаси, уларнинг ҳар бири табиатнинг гўзал манзарасини тўлдиради. Делфон шаҳрининг Загрос тоғлари ўртасида жойлашганлиги, баланд тоғлар, баланд кенглик ва совуқ ҳаво массаларининг юқори таъсири, буларнинг барчаси бу минтақада совуқ ва нам иқлимга эга бўлиб, қиши совуқ, аёзли, юмшоқ ва баҳорий ёзга эга.  Бу шаҳарнинг чеккаси баланд тоғлар билан ўралган бўлиб, уларнинг энг муҳими ва ҳайратланарлиси Меҳроб тоғидир.

Меҳроб — баландлиги 2400 метр бўлган тоғ бўлиб, Лористон вилоятидаги Делфон шаҳри маркази Нуробод шаҳридан 54 км узоқликда жойлашган. Меҳроб тоғи узоқ ўтмишда ўнлаб катта-кичик ғорлари туфайли, Эрон султонларининг хазиналарини яшириш маскани ва чорвадорлар ўтиш жойи бўлган. Меҳроб тоғи Эрондаги энг хавфли тоғ тизмаларидан биридир. Ўта хавфли ҳайвонлар ва баланд ва ўткир чўққилари ва “в” шаклидаги водийлари ва шу пайтгача кўпчилик ҳаётини хавф остига қўйган 70 дан ортиқ шунга ўхшаш водий ва даралар бўлгани учун ўтмишда бу тоғ сеҳрли саналган.

Ҳозирда Лористон вилоятининг сайёҳлик масканларидан бирига айланган бу гўзал тоғ икки ярмидан, кичик меҳроб ва катта меҳробдан иборат бўлиб, уларнинг ҳар бири ёнғоқ, сумалак, дўлана, олхўри, узум, анжир, олма ва ёввойи нок каби қари дарахтлар билан қопланган. Бу тоғда барча табиий ва бетакрор гўзалликлари билан бирга бўри, сиртлон, қоплон, антилопа, тўнғиз, айиқ, ёввойи мушук ва қушлар – бургут, булбул, бойўғли, каклик, каклик, бедана каби ҳайвонот дунёси ва ҳайвонот оламининг бой турлари мавжуд. Ёввойи каптар ҳам бор.

Меҳроб тоғида турли хил ёввойи дарахтлардан ташқари кўплаб гўзал шаршаралар, сойлар ва ғорлар мавжуд. Бу ғорлар қадимги одамларнинг яшаш жойи, шунингдек, шоҳлар хазиналари яширинган жой бўлган. Ҳар бирида ҳарфлар ёзилган ғорлар; Сира Жан Гарден ғори, Танг Қала, Далеҳ Лан каби маҳаллий аҳоли томонидан битилган ғорлар мавжуд. Ўтмишда ўлка ҳукмдорлари билан жанжаллашган ёки подшоҳларга қарши курашган кўпчилик бу тоғ ва унинг ғорларини ўз қароргоҳи ва бошпана деб билган. Бу тоғнинг яна бир кўриниши "табулар". Табулар Меҳробнинг баланд қоялари бағридаги минг йиллик қадимий жойлар бўлиб, ўтмишдаги совуқ ва чидаб бўлмас қишларга қарамай, бу минтақа аҳолиси учун табиий совуқхонага ўхшаб, бугунги кунда бу ҳудудни Эрондан ҳам кўпроқ манзарали ҳудудлар мавжуд.

Энг баланд Делфон шаршараси бўлган Далеҳлан шаршарасининг мавжудлиги бу ҳудуднинг гўзаллигини икки баробар оширди.

Бу юрт тилида “Далеҳ Лане” деб аталган бу шаршара бургутлар уяси деган маънони англатади, баландлиги эллик метрдан ортиқ, йўлини босиб ўтиш қийин ва тошлоқ.Ёки у ерни кўриш учун Лористон табиатига саёҳат қилиш керак бўлади.

Меҳробнинг баланд тоғлари ва ям-яшил эман ўрмонлари ва мўл-кўл булоқлардан ўтаётганда гўзал гумбаз ва ҳовли кўринадики, Имомзода Иброҳим қабри шиаларнинг еттинчи имоми Мусо ибн Жаъфар ҳазратларининг ўғлидир. Маълумки, Лористонда бобо сўзи ҳурматли оқсоқолларга нисбатан қўлланади ва шу боисдан ҳам бу зиёратгоҳ луристонликлар, айниқса, делфонликлар томонидан жуда ҳурмат қилинади. Имомзода Иброҳим қабрининг гумбази ва ички безаклари бутунлай ғиштдан қурилган ва саккиз бурчакли. Қабрнинг қурилиш тури ва меъморчилигини Сафавийлар даври меъморчилиги билан қиёслаш мумкин. Ҳар йили бу зиёратгоҳга узоқ-яқин ва унчалик яқин бўлмаган, тупроқ ва хатарли йўлларни кесиб ўтган минглаб саёҳатчилар ва зиёратчилар боради.

Делфон ва Меҳроб тоғларига саёҳат қилиш учун энг яхши вақт баҳор ва ёздир. Бу ҳудудга саёҳат қилишни режалаштираётган табиат ихлосмандлари шуни билишлари керакки, бу тоғларга саёҳат маҳаллий йўлбошчисиз ва маҳаллий аҳоли ёрдамисиз мумкин эмас ва тоғ сирларини ўрганиш учун бу ҳудудга саёҳат қилаётган одамларнинг йўқолишига олиб келиши мумкин.

Ҳасел ботқоғи