Осиё НАТОсининг ташкил этилиши ҳақида огоҳлантиришлар давом этмоқда

Осиё давлатлари раҳбарлари АҚШнинг тажовузкор сиёсатига, жумладан, “Осиё НАТОси”ни ташкил этишга салбий муносабат билдиришда давом этмоқда.

Шу муносабат билан Шимолий Корея етакчиси Ким Чен Ин АҚШнинг Осиёда Шимолий Атлантика Шартномаси (НАТО)га ўхшаш институт яратиш нияти ҳақида огоҳлантирди. Корея ярим оролида кескинлик авж олган бир пайтда, Ким Чен Ин Шимолий Кореянинг ҳукмрон ишчилар партияси йиғилишида Американинг Осиё НАТОсини барпо этиш учун минтақадаги ҳаракатлари ҳақида маълум қилди:"АҚШ Жанубий Корея ва Япония билан ҳамкорликни кучайтириш баҳонасида НАТОнинг Осиё версиясини яратмоқда". Шимолий Корея раҳбари Американинг ўтган йилги душманлик ҳаракатларини қоралаб, шундай деди:"2020 йилда Қўшма Штатлар доимий ўрнатиш мақсадида Жанубий Кореяга турли ядровий ҳужум воситаларини ўтказди ва Шимолий Кореяга ҳарбий босимни максимал даражада оширди." Шимолий Корея раҳбарияти яна шундай деди:"Вашингтон Япония-Жанубий Корея-АҚШ учбурчагини якунлашга ҳаракат қилмоқда ва иттифоқни мустаҳкамлаш баҳонасида янги ҳарбий блок ёки бошқача айтганда, НАТОнинг Осиё версиясини яратишга ҳаракат қилмоқда".

Бу Осиё давлати раҳбарининг Американинг Осиёнинг улкан қитъасидаги ҳарбийлаштириш сиёсатини биринчи марта танқид қилиши эмас. Кўриниб турибдики, Америка Осиёнинг нуфузли кучлари билан рақобат давомида бу қитъада ўзининг гегемон ҳарбий мақсадларини илгари суриш учун ушбу қитъа мамлакатлари, жумладан, Япония ва Жанубий Корея имкониятларидан фойдаланишга икки карра ҳаракат қилган. Кўп йиллар давомида Оқ уй давлат арбоблари НАТО ҳарбий ташкилотига аъзо бўлган бир қанча мамлакатларда хавфли ҳарбий-хавфсизлик чораларини тажриба қилдилар. Бу хавфли келишувлар НАТО ҳарбий ташкилотига аъзо бўлган ушбу давлатлар гуруҳи ҳудудида америкалик ядро қуролларини жойлаштиришдан иборат бўлиб, тўқнашув юзага келганда Америка иттифоқчиларининг маълум бир гуруҳи томонидан қўлланилиши мумкин.

Айни пайтда АҚШ Давлат котиби ўринбосари Стивен Бегуннинг Вашингтоннинг “Осиё НАТОси”ни яратиш нияти ҳақидаги янги сўзлари Қўшма Штатларнинг яна бир қанча мақсадларини очиб берди. Шу муносабат билан АҚШ Давлат котибининг собиқ ўринбосари Стивен Бегун “Ҳиндистон-АҚШ стратегик шериклик” форумида сўзлаган нутқида Осиё-Тинч океани минтақаси АҚШ учун алоҳида аҳамиятга эга эканлигини таъкидлади:"Осиёда НАТО каби ҳарбий иттифоқ тузиш зарурати муқаррар". Бу юқори мартабали америкалик дипломат яна эълон қилди: "Осиё НАТОси биринчи босқичда Америка, Япония, Австралия ва Ҳиндистонни ўз ичига олиши мумкин, кейинги босқичларда эса Жанубий Корея, Ветнам ва Янги Зеландия каби давлатларни ҳам ўз ичига олади".

Америкалик дипломат Ҳиндистоннинг ушбу хавфли режада Америка билан ҳамкорлик қилиши мумкинлигига ишонч билдирганига қарамай, Ҳиндистоннинг стратегик журнали экспертларининг Шамолли Шокула нашри шундай дейди:

“Ҳиндистон Хитой билан кескинликни кучайтиришга қарши ва Пекин ҳукумати билан музокараларни қўллаб-қувватлайди. Айни пайтда Америка Хитой ва Ҳиндистон чегарасидаги можаролардан ўз сиёсатини илгари суриш учун фойдаланишга ҳаракат қилмоқда.

Бу баёнотлар Ҳиндистон ҳукуматининг Америка истагига қарамай, Ғарб истаган ҳарбий блокларга қўшилиш истаги йўқлигини англатади. Американинг ушбу қитъада иқтисодий ва гегемонлик манфаатларини қўлга киритиш ва Хитойни иқтисодий ривожланиш ва дунёда тобора кўпроқ таъсир қилиш жараёнидан тўхтатиб туриш учун Осиёнинг улкан қитъасида ҳарбийлаштиришни талаб қилиши ҳақида умумий хулосада шуни айтиш керак:АҚШ Демократик партияси президенти Барак Обама маъмуриятидан бери Вашингтон расмийлари Шарқий Осиёда бўлишга асосланган стратегиясини кўпроқ оммага ошкор қилди.

Президент Доналд Трамп маъмурияти ишга киришганидан кейин ҳам Америка Республикачилар партияси бу ҳукмрон давлатнинг кўҳна қитъадаги мақсадларини давом эттириш учун “Осиё НАТОси”ни шакллантириш масаласини бошқача кўрсатиб берди. Дарҳақиқат, Америка ҳукумати Хитойнинг потенциал имкониятларини, шунингдек, Совет Иттифоқи парчаланганидан кейин Россиянинг юксалишини англаб,  бу икки давлатни чеклаш учун чора кўриш учун ўзларининг асосий стратегиясини Шарқий Осиёда кенг кўламли фаолиятга асосладилар ва Осиё қитъасида ўз кучларини жалб қилишни бошладилар. Айни пайтда Япония ва Жанубий Корея билан ҳарбий алоқаларни кучайтириш, Австралия ва Ҳиндистон билан алоқаларни кенгайтириш, Хитой денгизидаги кескинликни кучайтириш, бир томондан Хитойга қарши Тайван, Гонконг ва Тибет буддистларини қўллаб-қувватлаш, иккинчи томондан эса НАТОни шарққа кенгайтириш режаси ва рангли инқилобларни қўллаб-қувватлаш АҚШнинг Хитой ва Россияни заифлаштириш учун сўнгги йилларда амалга оширган энг муҳим масалалардан биридир.