Ҳар бир банда ўз ҳақ-ҳуқуқига эга. Бу Аллоҳ тарафидан белгиланган.

Ҳар бир мусулмон киши ӯзининг ижтимоий вазифасидан келиб чиқиб, бир-бирларига яхши ишни қилишга буюриб, ёмон ишан қайтаришга вазифадордир.

Кексалар диний таълимотларда жамиятнинг энг обрӯманд ва иззат-икром соҳиблари бӯлган намояндалари ҳисобланиб, бой ҳаётий тажрибаларга эга бӯлганлари боис, улар билан маслаҳатлашиб, ҳаётий тажрибаларидан дарс олиш мумкин.

«Етим» деб отаси вафот этган вояга етмаган болага айтилади. Вояга етиб, балоғат ёшига кирса, етимликдан чиқади. Етим одатда ожиз ва заиф шахс бўлади. Етимни хорловчи, унга зулм қилувчи, ҳаққини поймол қилувчи шахсни ҳақиқий диндор деб бўлмайди. Етимларга ёрдам бериш ниҳоятда савобли иш. Етимларга овқат, кийим-кечак, таълим ва тарбия бериш ўзига тўқларнинг зиммасидаги бурчдир.

Ёшлик даври, инсон шаклланишининг ҳассос даври деб танилади. Бу даврнинг хусусиятларига, унинг ёш киши шахсиятининг шаклланишига бӯлган таъсирига аҳамият бериш ӯта муҳим масала.

Болалар — жамиятнинг энг ҳимояга муҳтож, энг заиф заиф қатлами саналади. Оила аъзолари ҳар бирининг ҳақ-ҳуқуқлари, айниқса болалар ҳуқуқлари энг асосий инсоний ҳуқуқлардан бӯлиб, уларга махсус диққат-таважжуҳ қилиш лозим.

Меҳмон деб аслида, бошпана, егулик ва ичгулик билан таъминлашингиз учун уйингизга мусофир ҳолда вақтинча нозил бўлувчи кишига айтилади.

Солиҳ кишига офат мусибатларнинг етиб туриши Аллоҳнинг унга бўлган муҳаббати аломатидир. Солиҳ кишига беморликларнинг етиб туриши Аллоҳ таолонинг унга яхшиликни ирода қилгани белгисидир. Бундай кишилар учун офат ва беморликлар гуноҳларнинг каффоратидир.

Исломий адабиётлар ичида илм, таълим, олим, муаллим ва толиби илм одобларига бағишланган асарлар жуда кўп. Уларда ўта фойдали маслаҳатлар тақдим қилинган. Шу билан бирга, ҳар бир талабанинг илм талаб қилиш бўйича одоблари борлигини ҳам билишимиз ва уларга риоя қилишимиз зарур. Илм толибининг одоблари нисбатан икки қисмга: илмга нисбатан бўладиган одоблар ва муаллимга нисбатан бўладиган одобларга бўлинади.

Устоз ва муаллимлар ҳурмати ҳақида шу чоққача кўп ва хўп гапириб келинаётган бўлсада, бу мавзу ҳамон ўз аҳамияти ва долзарблигини йўқотмаётган муҳим масалалардан бири бўлиб қолмоқда ва дунё тургунча шундай давом этаверади. Зеро, ўқитувчи ва муаллим тоифасининг жамият салоҳияти, келажак авлод тарбияси ва эл-юрт тинчлиги ҳамда ривожидаги ўрни беқиёсдир.