Ո՞վ է հորինել շոկոլադը
Հակառակ նրան, որ այսօր շոկոլադը հայտնի է, որպես քաղցրեղեն, դրա ծագման պատմությունը շատ ավելի հին է:
Շոկոլադի պատրաստման մեթոդը հայտնաբերած մարդու անունը ժամանակի ընթացքում անհետացել է, սակայն հավանաբար դա եղել է հազարավոր տարիներ առաջ`Հարավային Ամերիկայի բնակիչներից մեկը, գրել է Live Science-ը։
Կակաոյի օգտագործման ամենավաղ ապացույցները՝ մրգի ֆերմենտացված, չորացրած սերմերը, որոնք աճում են հարավամերիկյան Theobroma կակաոյի ծառի վրա, թվագրվում են մոտ 5300 տարի առաջ՝ Էկվադորի հարավ-արեւելքում գտնվող Սանտա Անա Լա Ֆլորիդա հնագիտական վայրից, որը վերագրվում է Մայո Չինչիփի մշակույթին՝ համաձայն Nature Ecology & Evolution ամսագրում 2018թվականին հրապարակված հոդվածի: Սակայն, ամենայն հավանականությամբ, այս բույսը օգտագործվել է Հարավային Ամերիկայի մարդկանց շրջանում դրանից շատ առաջ, քանի որ արդեն 5300 տարի առաջ ծառը դուրս է եկել իր բնական տիրույթից:
Համաձայն հրապարակված 2013 թվականին Nutrients ամսագրում ուսումնասիրության, փրփրուն եփուկը համարվում էր եւ՛ դեղամիջոց, եւ՛ աֆրոդիզիակ, եւ բարձր էր գնահատվում հնագույն հասարակությունների վերնախավի կողմից: Համաձայն Բոստոնի համալսարանի հոդվածի, Օլմեկները, ովքեր ապրել են այժմյան հարավային Մեքսիկայում մ.թ.ա. 1500թվականից մինչեւ մ.թ.ա. 400 թվականը, կակաոն համարում էին իրենց աստվածների նվերը, իսկ կակաոյի առաջարկը կապում՝ աստվածության հետ:
Երբ իսպանացի կոնկիստադորները մ.թ. 16-րդ դարի սկզբին ժամանել են: Կակաոն աճեցվում էր գրեթե ամենուր՝ Կենտրոնական եւ Հարավային Ամերիկայում եւ այժմ այն մշակվում է աշխարհի արեւադարձային շրջաններում: Սակայն ենթադրվում է, որ Ամազոնի ավազանը իրական ծագման կետն է, ասում է Նյու Յորքի քաղաքային համալսարանի Լեման քոլեջի մարդաբանության ասիստենտ Քեմերոն ՄաքՆիլը:
Առաջին կակաոյի ըմպելիքները կարող էին ոչ թե տաք շոկոլադի պես եփվել այսօր, այլ բավականին գոլ, ասում է ՄակՆիլը:
Կակաոյի հանրաճանաչության պատճառներից մեկն այն է, որ այն պարունակում է կոֆեին, որը խթանիչ է նաեւ սուրճի մեջ:
16-րդ դարում շոկոլադը Նոր աշխարհից Եվրոպա բերվեց որպես խմիչք եւ շուտով դարձավ շքեղության խորհրդանիշ: Այն, ինչ մեզանից շատերն այսօր ընկալում են որպես շոկոլադ՝ շոկոլադե սալիկը, հայտնագործվել է 1847 թվականին բրիտանական J.S. Fry and Sons ընկերության կողմից՝՝ ըստ The Oxford Companion to Sugar and Sweets-ի:
1795 թվականին Ջոզեֆ Սթորս Ֆրայը արտոնագրել է կակաոյի հատիկները գոլորշու շարժիչով աղալու մեթոդը: Ավելի ուշ նրա որդիները միացրել են կակաոյի փոշին, կակաոյի կարագը եւ շաքարավազը, որպեսզի պատրաստեն կոշտ շոկոլադե սալիկ, որը հայտնի էր դարձել Եվրոպայում: Ընկերությունը ի վերջո վաճառել է մի քանի շոկոլադե արտադրանք, այդ թվում՝ առաջին շոկոլադե Զատկի ձուն 1873 թվականին, եւ մրցակից ընկերությունները, ինչպիսիք են Cadbury-ը եւ Rowntree's-ը, օգնել են տարածել նրբագեղությունը ողջ Բրիտանական կայսրությունում եւ դրանից դուրս: Շվեյցարացիներին հատկապես դուր է եկել նոր շոկոլադը, եւ 1870-ականներին շվեյցարական Nestlé ընկերությունը կաթի փոշին օգտագործել է առաջին կաթնային շոկոլադե սալիկը արտադրելու համար։
Առաջին զանգվածային արտադրության կաթնային շոկոլադը վաճառվել է ԱՄՆ-ում 1900 թվականին Միլթոն Հերշեյի կողմից, ով նախկինում կարամելներ էր վաճառում; Շոկոլադե սալիկները հատկապես հայտնի դարձան ԱՄՆ-ում 1920-ականներին: