Pars Today

Ўзбекистон пойтахти Тошкентда тонгда (сешанба – 16 август) Шанхай ҳамкорлик ташкилотининг иккинчи иқтисодий форуми бошланди.

Икки кун давом этадиган мазкур йиғилиш доирасида қишлоқ хўжалиги соҳасида ҳамкорликни кенгайтириш, шунингдек, ҳосилдорликни ошириш, қишлоқ хўжалиги экинлари касалликларига қарши курашиш  ва сув ресурсларини тежаш мақсадида энг янги қишлоқ хўжалиги технологиялари ва усулларини ўрганиш ва жорий этиш масалаларини муҳокама қилиш бўйича қўшма чора-тадбирлар режаси ишлаб чиқилади. 

Айни пайтда, Тошкент учрашувини ўтказишдан асосий мақсад савдони ривожлантириш, иқтисодий ва ўзаро сармоявий, маданий-гуманитар ҳамкорлик муаммолари ва истиқболларига эътибор қаратиш, Шанхай ҳамкорлик ташкилоти доирасида янада кенгроқ алоқаларни йўлга қўйиш бўйича самарали чора-тадбирлар ишлаб чиқишдан иборат.

Ушбу умумий йиғилиш доирасида экспертлар ва иқтисодчи экспертлардан иборат учрашувлар, иштирокчи расмийлар ўртасида икки томонлама учрашувлар ҳам режалаштирилган. Ушбу учрашувлар рақамли иқтисодиёт, яшил технологиялар, ҳудудлар ўртасидаги ҳамкорлик, сармоявий ўзаро ҳамкорликни яратиш, саноат кооперацияси ва бошқа устувор йўналишлар салоҳиятини очиш режалаштирилган. Шу муносабат билан Россия университетлари профессори, сиёсий ва хавфсизлик масалалари бўйича эксперт Андрей Сидоров яқинда Москвада ИРНА ахборот агентлиги билан суҳбатда шундай деди:

"Шанхай Ҳамкорлик Ташкилоти Американинг гўёки бир қутбли тизимига қарши туриш мақсадида ташкил этилган. Шу сабабдан бу ташкилот келажакда Эрон, Россия, Хитой ва Ҳиндистон каби янги қутб қутбларига эга бўлган кўп қутбли тизимни барпо этишда ҳал қилувчи рол ўйнайди". 

Шанхай Ҳамкорлик Ташкилоти биринчи марта ХХИ асрда янги хавфсизлик таҳдидларига қарши курашиш учун ташкил этилган. Аммо кейинчалик аъзолар эҳтиёжлари ва минтақавий рақобатдан келиб чиқиб, у ўз ёндашувини иқтисодий ва тижорий ҳамкорлик, транспорт ва транзит, энергетика масалалари ва ҳамкорликнинг бошқа соҳаларига қаратди.

Шанхай Ҳамкорлик Ташкилоти Иқтисодий Форуми нафақат аъзо давлатлар ҳукуматлари ўртасида мулоқотлар ўрнатиш, балки ишбилармон доиралар, компаниялар вакиллари ўртасида ўзаро ҳамкорликни йўлга қўйиш, шунингдек, Шанхай ҳамкорлик ташкилоти ҳудудларига сармоядорларни жалб этиш мақсадида самарали ташкилотга айланиш учун мўлжалланган. Шу муносабат билан Қозоғистон ташқи ишлар вазири Мохтар Телеберди аввалроқ Тошкентда бўлиб ўтган Шанхай ҳамкорлик ташкилотига аъзо давлатлар дипломатик муассасалари раҳбарларининг йиғилишида Шанхай Ҳамкорлик Ташкилотининг технопарклар ва инновацион кластерлари мажмуаси ушбу мамлакатлар иқтисодиётини технологик тараққиётнинг янги босқичига ўтказишига сабаб сифатида эътироф этган эди.

Шу билан бирга, Қозоғистон дипломатик хизмати раҳбари Шундай деди:

Товар етказиб бериш занжирида қўллаб-қувватлашни кучайтириш, ШҲТ маконида рақамли хизмат кўрсатиш соҳаси ва электрон тижоратни илгари суриш долзарб вазифага айланди.

Қозоғистон ташқи ишлар вазири яна шундай деди:

Ушбу амалиётда Шанхай ҳамкорлик ташкилотига аъзо давлатларнинг миллий валюталаридан фойдаланиш савдо соҳасида ҳамкорликни ривожлантиришга ёрдам беради. Шу билан бирга, бу мазкур ташкилотга аъзо давлатларнинг сармоявий жозибадорлигини оширишга хизмат қилади.

Шанхай Ҳамкорлик Ташкилоти Иқтисодий Форумининг иккинчи сессияси бошланишининг умумий хулосасида шуни айтиш жоизки: Ушбу халқаро ташкилотга янги аъзоларнинг қўшилиши билан ушбу ташкилотнинг ҳақиқий роли ва ҳаттоки ҳар бир давлатнинг ўрни кўпроқ кўзга ташланади. Аслида, Шанхай Ҳамкорлик Ташкилотининг ҳақиқий кенгайиш режаси тугалланиши билан бу ташкилот ўзининг кўплаб ёндашувларини хавфсизликдан иқтисодий ва маданий йўналишга ўзгартириш имкониятига эга бўлади.

Хиванинг келаси ойдаги учрашувида Шанхай ҳамкорлигига оид бошқа ҳужжатларни имзолаш режалаштирилаётгани ўз-ўзидан аён. Ушбу ҳужжатларга кўра, Ҳиндистон ва Покистондан кейин Эрон Шанхай ҳамкорлик ташкилотининг доимий аъзолигига қўшилади. Шанхай ҳамкорлик ташкилотида энергия алмашинуви ва транзит ҳамкорлик соҳасида Эрон асосий рол ўйнаши керак.