Нур томон йўл (1003)
Муборак Саф сурасининг 7-14-ояти карималарининг шархи.
Меҳрибон ва раҳмли Аллоҳ номи билан
Раҳмат пайғамбари Ҳазрати Муҳаммад Мустафо соллаллоҳу алайҳи васалламнинг руҳи покларига саломлар ва салавотлар бўлсин. Сиз азиз тингловчиларга салом билан, “Нур томон йўл” дастурининг навбатдаги сонида Қурони Каримдаги оятларнинг содда ва равон тафсири билан сизнинг хизматингиздамиз.
Аввал муборак Саф сурасининг 7-9-ояти карималари қироьатига қулоқ тутамиз:
وَمَنْ أَظْلَمُ مِمَّنِ افْتَرَى عَلَى اللَّهِ الْکَذِبَ وَهُوَ یُدْعَى إِلَى الْإِسْلَامِ وَاللَّهُ لَا یَهْدِی الْقَوْمَ الظَّالِمِینَ، یُرِیدُونَ لِیُطْفِئُوا نُورَ اللَّهِ بِأَفْوَاهِهِمْ وَاللَّهُ مُتِمُّ نُورِهِ وَلَوْ کَرِهَ الْکَافِرُونَ، هُوَ الَّذِی أَرْسَلَ رَسُولَهُ بِالْهُدَى وَدِینِ الْحَقِّ لِیُظْهِرَهُ عَلَى الدِّینِ کُلِّهِ وَلَوْ کَرِهَ الْمُشْرِکُونَ
Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:
7 - Исломга даъват қилиниб турганда Аллоҳга нисбатан ёлғон тўқиган кимсадан ҳам золимроқ киши борми? Ҳолбуки. Аллоҳ золимларни ҳидоятга солмас. (Яъни, инсон Исломга даъват қилинса, икки дунёнинг саодатига эриштирувчи динга чақирилса, уни хурсандлик билан қабул қилишнинг ўрнига, Аллоҳга нисбатан ёлғон тўқиса, ҳақиқатдан у дунёдаги энг ашаддий золим ҳисобланади. Ундайларнинг Аллоҳ таолога нисбатан тўқиган ёлғонлари турлича бўлади.) 8 - Оғизлари билан Аллоҳнинг нурини ўчирмоқчи бўлурлар. Ҳолбуки, Аллоҳ, кофирлар ёқтирмаса ҳам, Ўз нурини тугал этгувчидир. ( Ислом динини йўқ қилиш учун уринувчиларнинг ҳаракати қуёшнинг шуъласини оғиз билан пуфлаб ўчиришга ҳаракат қилишга ўхшайди.) 9 - У зот, Ўз Расулини ҳидоят ва ҳақ дин билан барча динлардан устун қилиш учун юборган зотдир. Гарчи мушриклар ёқтирмасалар ҳам.
Олдинги дастурда Исо алайҳиссаломнинг ўзидан кейин пайғамбар келиши ҳақидаги хушхабар бериши ҳақида гапирилган эди; Бу оятларда шундай дейилади: Пайғамбар Муҳаммад (с.а.в.) Исломга даъват қилган аҳли китоблардан баъзилари Аллоҳга ёлғон гапириб: “Аллоҳ сени пайғамбар қилиб юбормади”, дедилар. Бу билан улар ўзларини илоҳий ҳидоятдан маҳрум қилдилар ва ўзларига зулм қилдилар.
Улар илоҳий нурни худди шамнинг нурига ўхшатиб, оғзлари билан ўчирса бўлади, деб ўйлайдилар. Ҳолбуки, Аллоҳ таоло Ислом пайғамбари орқали қуёш каби бутун дунёга ҳидоят нурини ёғдириб, Исломни барча динлар ва мазҳаблар устидан ғалаба қозонишини ирода қилган ва Аллоҳнинг иродаси амалга ошишига ҳеч ким тўсқинлик қила олмаслиги аниқ.
Тарих шуни кўрсатадики, сўнгги 1400 йил давомида душманлар томонидан яратилган барча тўсиқлар билан дунёнинг Шарқ ва Ғарбий қисмида ислом дини кенгайиб, мусулмонлар сони ортиб бормоқда.
Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз:
1. Инсониятга қилинган энг катта ноҳақлик, Аллоҳ таолонинг равшан каломи одамларнинг қулоғига етиб боришига тўсқинлик қилиш ва илоҳий пайғамбарлар ўгитларининг инсоният жамиятларида татбиқ этилишига тўсқинлик қилишдир.
2. Қуръони каримга кўра, дин нурдир, демак у билиш ва йўл топиш, ўсиш ва ҳаракат қилиш воситасидир.
3. Дин душманлари ҳамиша ҳидоят нурини ўчиришга ҳаракат қиладилар ва ўз мақсадларига эришиш учун ҳар қандай воситага мурожаат қиладилар.
4. Барча динлар ичида фақат ислом дини абадийдир ва унинг бошқа мазҳаблар устидан ҳукмронлиги саҳиҳлиги туфайлидир.
5. Шубҳасиз, ҳақнинг ботил устидан ғалаба қозониши Аллоҳ таолонинг иродаси ва истагидир ва бу ирода кофир ва мушрикларнинг иродаси ва хоҳишидан устундир.
Энди муборак Саф сурасининг 10-13-ояти карималари қироьатига қулоқ тутамиз:
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا هَلْ أَدُلُّکُمْ عَلَى تِجَارَةٍ تُنْجِیکُمْ مِنْ عَذَابٍ أَلِیمٍ، تُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتُجَاهِدُونَ فِی سَبِیلِ اللَّهِ بِأَمْوَالِکُمْ وَأَنْفُسِکُمْ ذَلِکُمْ خَیْرٌ لَکُمْ إِنْ کُنْتُمْ تَعْلَمُونَ، یَغْفِرْ لَکُمْ ذُنُوبَکُمْ وَیُدْخِلْکُمْ جَنَّاتٍ تَجْرِی مِنْ تَحْتِهَا الْأَنْهَارُ وَمَسَاکِنَ طَیِّبَةً فِی جَنَّاتِ عَدْنٍ ذَلِکَ الْفَوْزُ الْعَظِیمُ، وَأُخْرَى تُحِبُّونَهَا نَصْرٌ مِنَ اللَّهِ وَفَتْحٌ قَرِیبٌ وَبَشِّرِ الْمُؤْمِنِینَ
Ояти карималар қуйидагича таржима қилинган:
10 - Эй иймон келтирганлар! Сизларни аламли азобдан нажот топтирувчи тижоратга далолат қилайми? 11 - Аллоҳга ва Унинг Расулига иймон келтирасизлар ҳамда Унинг йўлида молингиз ва жонингиз билан жиҳод қиласизлар. Шундоқ қилмоқларингиз, агар билсангизлар, ўзларингиз учун яхшидир. 12 - Ана шунда, У зот гуноҳларингизни кечирур ва сизларни адн жаннатидаги остидан анҳорлар оқиб турган боғларга ва яхши масканларга киритур. Бу улуғ ютуқдир. 13 - Ва сизлар яхши кўрадиган бошқаси ҳам бор. Аллоҳдан ёрдам ва яқин зафар. Ва мўминларга башорат бер. (Ушбу оят Қуръони каримнинг ғойибдан берган хабарларидан бўлиб, улкан мўъжиза ҳамдир. Чунки у Маккаи Мукаррама фатҳ этилишидан аввал тушган. Бундан бир оз вақтдан кейин Аллоҳ таоло ушбу оятда берган ваъдаси устидан чиқди. Аллоҳнинг ёрдами бўлиб, Макка мусулмонлар қўлига ўтди. Сўнг тезда бутун Арабистон ярим ролига Ислом дини тарқалди.)
Аввалги оятларда гап ғанимларнинг Исломга қарши фитналари ҳақида бўлган бўлса, бу оятлар мўминларни душманларга қарши диний бурчини адо этишга даъват этиб, шундай дейилган эди: Эй иймон даъво қилган ва ўзингизни Аллоҳнинг Расулига эргашувчи деб билганлар! Аллоҳнинг динини сақлаб қолиш учун курашинг ва бу йўлда пул ва ҳаёт сарфлашдан қизғонманг. Билингки, бу йўлда нима берсангиз, унинг харидори Аллоҳдир ва албатта уни энг юқори нархга сотиб олади.
Агар душман Ислом ва мусулмонларни йўқ қилиш учун ҳар қандай восита ва имкониятни ишга солаётган бўлса, уларга қарши курашиш учун бор кучингизни сарфлаб, дунё ва охират сизнинг ҳаракат ва жиҳодингизга боғлиқ эканини билишингиз керак. Фарзингизни адо этсангиз, бу дунёда илоҳий ёрдам билан ғалабага эришасиз, охиратда Аллоҳнинг раҳмати ва мағфиратидан баҳраманд бўласиз, дўзахдан қутуласиз, абадий ва муборак жаннатга кирасиз.
Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз:
1. Тижорат фақат моддий ишлар билан чекланмайди; Аллоҳ билан муомала қилиш ва Унинг элчиларига эргашиш одамларга дунёда ҳам, охиратда ҳам фойда келтирадиган, уларга барака ва фаровон ҳаётни кафолатлайдиган фойдали ишдир.
2. Мўмин ўз динини ҳимоя қилишдан ташқари, Аллоҳнинг динини душманларнинг фитнасидан ҳимоя қилиш учун ўз жонини ва молини ҳам фидо қилишга тайёр бўлиши керак.
3. Аллоҳ йўлидаги жангчилар икки яхшиликдан бирига эришадилар: ё шаҳид бўлиб, абадий жаннатга киришади, бу буюк нажотдир, ёки Аллоҳнинг ёрдами билан душманни енгади, бу ҳам муҳим ва қимматли муваффақиятдир.
4. Мўмин наздида динни сақлаш мол ва жонни сақлашдан муҳимроқдир; Шунинг учун у уларни Аллоҳ йўлида беришга тайёр.
Сўнгда муборак Саф сурасининг 14-ояти карималари қироьатига қулоқ тутамиз:
یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا کُونُوا أَنْصَارَ اللَّهِ کَمَا قَالَ عِیسَى ابْنُ مَرْیَمَ لِلْحَوَارِیِّینَ مَنْ أَنْصَارِی إِلَى اللَّهِ قَالَ الْحَوَارِیُّونَ نَحْنُ أَنْصَارُ اللَّهِ فَآمَنَتْ طَائِفَةٌ مِنْ بَنِی إِسْرَائِیلَ وَکَفَرَتْ طَائِفَةٌ فَأَیَّدْنَا الَّذِینَ آمَنُوا عَلَى عَدُوِّهِمْ فَأَصْبَحُوا ظَاهِرِینَ
Ояти карима қуйидагича таржима қилинган:
14 - Эй иймон келтирганлар! Аллоҳнинг ёрдамчилари бўлинг! Худди Ийсо ибн Марям ҳаворийларга: «Ким Аллоҳ учун менинг ёрдамчим» деганида, ҳаворийлар: «Биз Аллоҳнинг ёрдамчиларимиз», деганларидек. Бас, Бани Исроилдан бир тоифа иймон келтирди ва бир тоифа кофир бўлди. Бас, Биз иймон келтирганларни душманлари устидан қўллаб-қувватладик. Ва улар ғолиб бўлдилар.
Мўминларни Аллоҳ йўлида жанг қилишга чақирган аввалги оятларнинг давоми сифатида ушбу оят шундай дейилади: Бутун умр ва ҳар қандай ҳолатда ҳам Аллоҳнинг ёрдамчиси бўлинг. Кўриниб турибдики, Аллоҳ таоло биз инсонларнинг ёрдамига муҳтож эмас ва бу талқин Аллоҳнинг дини, пайғамбарлари ва илоҳий авлиёларга ёрдам беришни билдиради.
Аллоҳнинг динига ёрдам беришнинг икки жиҳати бор: бири турли ташвиқот ва оммавий ахборот воситаларидан фойдаланиб, исломни дунёга ёйишга ҳаракат қилиш; Иккинчиси эса Ислом душманларининг режа ва фитналарини билиб, уларга жиддий ва ҳисоб-китоб билан қарши туришдир.
Оятнинг давоми Аллоҳ таолонинг динининг ёрдами мисолларидан бирига ишора қилиб, шундай дейилади: Исо алайҳиссалом ҳам ўз динининг 12 нафар шогирди ва таблиғчиларидан бўлган шогирдларидан ёрдам сўрадилар ва улар тайёр эканликларини эълон қилдилар. Албатта, кейинчалик улардан баъзилари Исога ёрдам беришни тўхтатиб, Унинг душманларига ёрдамчи бўлишди. Лекин Аллоҳ мўминларни душманлари устидан ғолиб қилди.
Бу ояти карималардан қуйидагиларни ӯрганамиз:
1. Имонга эга бўлиш ва уни сақлаш етарли эмас; Аксинча, Аллоҳнинг динини дунёга ёйишга ҳаракат қилишимиз керак.
2. Агар биз Аллоҳнинг динига ёрдам берсак, Аллоҳ ҳам бизга ёрдам беради ва биз душманларимизни енгамиз.
Бу сурани ниҳоясига етказиш билан сиз азизларни буюк Оллоҳга ҳавола қиламиз ва сизларнинг фикр ва таклифларингизни кутиб қоламиз. Хайр. Саломат бўлинг.
