Эрон Ислом инқилоби 1979-йил 11-февралда Ислом инқилоби асосчиси Имом Ҳумайний (р.а.) бошчилигида ғалаба қозонди.

Эрон Ислом Республикаси асосчиси Имом Ҳумайний (р.а.) бошчилигидаги Эрон ислом инқилоби дунёнинг турли сиёсий, ижтимоий, диний ва маданий соҳаларида таъсирчан инқилоб бўлди. Дунё бўйлаб мазлумларни қўллаб-қувватлаш, озодликка интилиш ва адолатга амал қилиш, мустамлакачиликка қарши курашиш, тенглик ва биродарликни тарғиб қилиш Ислом инқилобининг асосий ғоялари ҳисобланади.

Имом Ҳумайний (р.а.)нинг моҳир раҳнамолигида ғалаба қозонган Эрон Ислом инқилоби нурлари нафақат минтақа мамлакатларида, балки жаҳон миқёсида ҳам акс этган нурга ўхшарди. Бу соҳада биз Ислом инқилобининг Покистонга таъсирини кўриб чиқамиз.

Трансчегаравий ва транс-этник мақсад ва дастурларга асосланган диний ўзига хослиги билан Эрон Ислом инқилоби бошиданоқ бу соҳада сезиларли муваффақиятларга эришган инқилоб чиқариш ғоясини ўйлаган эди. Ҳиндистон Эрон Ислом инқилоби таъсир кўрсатган ва унинг жамоатчилик фикрида кўплаб умидлар уйғотган давлатлардан биридир.

1979-йилда Эронда Ислом инқилобининг ғалабаси кўплаб минтақавий ва минтақадан ташқари таъсирларга эга бўлди ва бу дастурда унинг Афғонистонга таъсирини кўриб чиқамиз.

1979-йил 11-февралда Эрон Ислом инқилобининг ғалабаси Эроннинг бир неча минг йиллик тарихида бурилиш нуқтаси ҳисобланади. Бу инқилоб Эрон жамиятининг турли соҳаларида, жумладан, сиёсий, ижтимоий, маданий ва иқтисодий ўзгаришларда туб ўзгаришларга сабаб бўлди.

  Халқ иродасига мувофиқ ва исломга асосланган инқилоб бўлган Эрон Ислом инқилоби ўтган қирқ тўрт йил давомида нафақат Эронда, балки дунёнинг кўплаб мамлакатларида сиёсий ва ижтимоий ўзгаришларнинг яратувчиси бўлди. Бу кўплаб мустамлака остидаги ва заиф халқларнинг уйғонишига ёрдам берди. Дарҳақиқат, Эрон Ислом инқилобининг ғалабаси билан бир қаторда Имом Ҳумайнийнинг зулм ва ҳукмронликка қарши фикрлари минтақа ва дунёнинг турли мамлакатларида исломий уйғонишга сабаб бўлди.

Мазкур дастурда констиуцион инқилоб ва 1979 йилги Ислом инқиилобининг яна бир умумий жиҳатис ифатида адолатхолик масаласини кўриб чиқамиз.

Ислом Инқилоби раҳбари минглаб тартибсизликлар билан учрашувда миллатнинг 22-баҳмандаги мурожаати сабр-тоқат ва инқилобни ҳар томонлама қўллаб-қувватлаш эди деб таъкидлади.

Ҳижрий-шамсий 1367 йил 13 хурдод ойи /1989-июн/ раҳбарлик қошидаги экспертлар кенгаши аъзоларининг кўпчилик овози билан Эроннинг ўша пайтдаги президенти Оятуллоҳ Хоманаий Ислом Инқилоби раҳбари этиб сайланди.

Эрон ташқи сиёсат бўйича эксперти " сиёсий мустақиллик" Эрон халқ инқилобининг халқаро майдондаги энг муҳим ютуқларидан биридир.

Эрон Ислом Инқилобининг оқибатлари ва ютуқлари доимо минтақа ва дунёга ўз таъсирини етказган.

Ислом Инқилоби оилй раҳбари Оятуллоҳ Хоманаий Эрондаги президентлик сайловларнинг иккинчи босқичини жуда муҳим деб атадилар.

Ислом Инқилоби олий раҳбари Ояитуллоҳ Хоманаий одамлар сайловда иштирок этишдан тортинмаслиги керак деб айтдилар.

Устод Мутаҳаррий номи билан машҳур шаҳид Муртазо Мутаҳаррий /ҳижрий -шамсий 1298- 1358/ мутафаккир, тадқиқотчи, олим, ёзувчи, маърузачи ва 20 асрнинг энг етук исломшунос олимлардан бири эди.

Аксарият тарихчилар ҳақли равишда хорижий инвестицияларга муносабат ва мустақилликка эришишга уринишни Эрон сиёсий тараққиёти ва ривожланишининг жиҳати ва ўлчовлари сифатида биладилар.

Эрон Ислом Инқилобининг шаклланиши хусусидаги подкастнинг 3 -қисмида 1979 йилги Ислом Иниқлоби ва Эрондаги 1905 йилги Машрута ё ўзи конституцион инқилоб ўртасидаги муносабатларни кўриб чиқамиз.

Дунё сиёсий адабиётида инқилоб ва зўравонлик ўртасида чамбарчасб боғлиқлик мавжуд Бошқа таъбир билан айтганда ҳукмрон сиёсий тузумни ағдариб, унинг ўрнига янг сиёсий тузумни эгаллашни назарда тутувчи инқилоб зўравонлик хусусиятга эгадир.

Эрон Ислом Инқилобини кўп сабабларга кўра, 20 асринг энг ноёб ва ўзига хос инқилоби сифатида ҳисоблаш мумкин. Зероки бу инқилоб замонавий дунёда ва ҳозирги асрда юқолган маънавий ва маданий қадриятлар остида янги турмуш тарзини ваъда қилди ва адолат, эркинлик, хавфсизлик, мустақиллик каби ўзига хос қадриятларни ўзида мужассам этди.

Бугун пайшанба ҳижрий -шамсий 1402 йил баҳман ойининг 12 чиси, милодий ҳисоб билан 2024 йил февраль ойнинг 1 куни Эрон ислом жумҳуриятида Фажр муборак даҳасининг бошланиши кунидир.