"Фажр 44" Ислом инқилоби ғалабаси йиллигига бағишланган махсус дастур (Ислом инқилобининг Ҳиндистонга трансминтақавий таъсири) тўртинчи дастур
-
\"Фажр 44\" Ислом инқилоби ғалабаси йиллигига бағишланган махсус дастур (Ислом инқилобининг Ҳиндистонга трансминтақавий таъсири) тўртинчи дастур
Трансчегаравий ва транс-этник мақсад ва дастурларга асосланган диний ўзига хослиги билан Эрон Ислом инқилоби бошиданоқ бу соҳада сезиларли муваффақиятларга эришган инқилоб чиқариш ғоясини ўйлаган эди. Ҳиндистон Эрон Ислом инқилоби таъсир кўрсатган ва унинг жамоатчилик фикрида кўплаб умидлар уйғотган давлатлардан биридир.
Ҳиндистон халқи инглиз мустамлакачилигига қарши узоқ давом этган курашдан сўнг 1947-йил 15-августда мустақиллик ва озодликка эришганини ҳисобга олиб, Эрон Ислом инқилобини жуда яхши тушунади. Бинобарин, мазлум халқ бирдамлик ва ҳамкорлик орқали мустамлакачилар ва глобал манманлик устидан ғалаба қозониши мумкин, деб ҳисоблайдилар.
Бу ҳақда Ҳиндистоннинг таниқли уламоларидан Мавлоно Муҳаммад Тақавий шундай дейди:“Эрондаги Ислом инқилоби 1970-йилларнинг охирида Ҳиндистон халқининг Британия мустамлакачилиги устидан қозонган ғалабасидан қарийб ўттиз йил ўтганида ғалаба қозонди ва Эрон Ислом инқилоби улар томонидан яхши тушунилган эди. Чунки улар инглизларни Ҳиндистондан қувиб чиқаришга муваффақ бўлдилар ва Эрондаги инқилоб Американинг манманлик ва мустамлакачилик ҳукмронлигига барҳам берди. Ҳиндистон халқи Имом Ҳумайний (р.а.) инқилобий таълимотларидан илҳомланиб, янги ҳаётга эга бўлди.
Эрон Ислом инқилобининг Ҳиндистон халқига таъсирини уч жиҳатдан текшириш мумкин. Биринчидан, ҳинд жамияти улар ҳам мустақил Ҳиндистонни хоҳлашди ва Эрон халқининг мустақиллик ва эркинликка эришиш иродаси ва интилишларини қўллаб-қувватладилар. Ислом инқилобининг Ҳиндистон шиа жамоасига иккинчи таъсири Эрон халқининг ҳам шиа эканлиги эътиборга олиниб, Эрон ва Ҳиндистон шиалари ўртасида алоҳида алоқа ўрнатилди. Шу даражадаки Ҳиндистондаги шиалар Эрон инқилобидан хурсанд бўлдилар. Албатта, нафақат Ҳиндистон, балки дунёнинг бошқа мамлакатларидаги, жумладан, Ливандаги шиалар ҳам Эрондаги ислом инқилобини ўз мамлакатларидаги ижтимоий мавқеини яхшилаш учун мустаҳкам ва асосий таянч, деб биладилар. Бошқа мусулмонлар ва ҳиндулар билан бирга тинч-тотув ҳаёт кечирган Ҳиндистон шиалари Эрон Ислом инқилоби таъсирида янги руҳ ва ҳаётга эга бўлдилар. Ҳиндистондаги кўплаб шиа доиралари биз Эрон инқилоби билан нафақат фахрланамиз, балки у билан ғурурланамиз, дейишади. Демак, Ҳиндистондаги ўзини бошқаларга нисбатан пастроқ мавқега эга деб ҳисоблаган шиалар дунё бўйлаб шиаларнинг мавқеини мустаҳкамлаш учун Эронда ислом инқилоби содир бўлишини муҳим ва қадрли деб биладилар.
Субконтинент масалалари бўйича мутахассис доктор Иқбол шундай дейди:“Ҳиндистондаги шиалар Эрондаги ислом инқилобидан айниқса манфаатдор ва Эрондаги шиаларнинг муваффақиятини ўзларининг муваффақияти деб билишади. Шунинг учун улар Эрон муваффақиятлари ҳақидаги хабар ва хабарларни жиддий кузатиб борадилар. Бутун дунёдаги, жумладан Ҳиндистондаги шиалар Эрон инқилобининг ғалабасини ўзларига кучли таянч деб билади ва уни қўллаб-қувватлайди.
Эрон Ислом инқилобининг учинчи таъсири Ҳиндистоннинг Кашмирдаги мусулмонлар жамоасига таъсир қилди. Ҳиндистон назоратидаги Кашмирдаги баъзи сиёсий ва диний доираларга кўра, Эрон Ислом инқилоби бу минтақага энг катта таъсир кўрсатган. Шу тарзда Ҳиндистон назорати остидаги Кашмирда ислом ва инқилобий таълимотларнинг қайта тикланишига сабаб бўлди. Ислом диний мадрасаларининг тикланиши исломий ҳаракат ва гуруҳларнинг ўсиши ва ривожланишига сабаб бўлди, улар орасида Кашмир шиаларининг шариат жамиятининг ташкил топишини қайд этишимиз мумкин. Бу ҳудудда Эрон Ислом инқилоби муаззам раҳбарининг сурати бўлмаган уйни зўрға учратиш мумкин. Бу Эрон Ислом инқилобининг Ҳиндистон назорати остидаги Кашмирдаги таъсири ва мавжудлиги ҳақида ҳикоя қилади. Ҳиндистон ишлари бўйича катта эксперт Алойи шундай дейди:“Ҳиндистоннинг шиа жамоаси, жумладан, бу давлат назорати остидаги Кашмир аҳолиси инқилобий диний таълимотларни қайта тиклаш учун маданиятли ва нуфузли моделга муҳтож эди ва улар Эронда Ислом инқилоби ғалабаси билан ўз орзуларига эришдилар. Дарҳақиқат, Ҳиндистон назорати остидаги Кашмир жамоаси Эрон Ислом инқилобини ярим қитъада Ислом буюклигини қайта тиклаш учун ўзларининг маънавий ва диний ёрдами деб билади. Шунинг учун улар Эрон билан жуда яқин алоқа ўрнатишга ҳаракат қилмоқдалар”.
Ҳар ҳолда, Эрон Ислом инқилоби дунёнинг маҳрум халқларининг таянчи ва паноҳи ҳамда бутун дунёдаги шиаларнинг дўсти ва ёрдамчиси эканини доимо эълон қилган. Ҳиндистондаги инқилоб ва мустамлакачиликка қарши қўзғолон билан мустақиллик ва озодликни эндигина татиб кўрган Ҳиндистон халқи Эронда исломий инқилобни олқишлар экан, уни эрксевар жамиятларнинг ҳамжиҳатлиги ва бирлигининг сабаби деб билади ва шундай деб ҳисоблайдики, халқларнинг уйғониши, шунингдек, исломий уйғониш таъсирида Имом Ҳумайний (р.а.) инқилобий ва исломий таълимотлари кўп муаммо ва тўсиқларни ҳал қилиши мумкин. Бинобарин, Эрон Ислом инқилоби дунёда эркинликни севувчи ҳаракатлар учун илҳом манбаидир.
Ҳар ҳолда, Эрон инқилоби ўзининг глобал кристалланиши билан дунёнинг мазлум ва озодлик изловчилари учун доимо паноҳ бўлган ва бу йўлда собит ва қатъий қадамлар ташламоқда. Эрон Ислом инқилобининг ҳаракат шиори динлар ва мазҳаблар, айниқса, шиа ва суннийлар ўртасидаги бирлик ва ҳамжиҳатлик эканини инобатга олсак, Ҳиндистонда бирдамлик ва ҳамкорликни мустаҳкамлашда унинг улкан самараларини кўриб турибмиз, мусулмонлар ҳиндулар билан тинч-тотув яшамоқда. Албатта, бу йўналишда ҳинду экстремистик гуруҳлари мусулмонларнинг муқаддас қадамжоларини вайрон қилиб, ўзлари билан ҳиндулар ўртасидаги муносабатларга путур етказишга ҳаракат қилишган. Аммо Ҳиндистондаги мусулмонлар муаммоларни қонуний йўллар билан ҳал қилиш орқали зўравонликка интилмаслигини амалда кўрсатди. Шунинг учун зўравонликдан сақланиш ва ваҳҳобийликнинг ҳар қандай сохта таълимотларини рад этиш ислом инқилобининг барча даврларда ва дунёнинг ҳар бир нуқтасида вазифаларидан бири бўлиб, Ҳиндистонда унинг аниқ таъсирига гувоҳ бўлиб турибмиз.
