Qershor 04, 2024 08:28 Europe/Tirane
  • Imam Khomeini dhe transformimi i qeverisjes
    Imam Khomeini dhe transformimi i qeverisjes

Pars Today- Filozofët e lashtë politikë të Perëndimit besonin se "kush duhet të sundojë" është i rëndësishëm.

Ata numëronin disa virtyte për sundimtarin dhe besonin se me anë të këtyre virtyteve tek sundimtari, populli do të arrijë të futet në fushën e përbashkët të virtyteve. Natyrisht, kjo teori nuk u realizua kurrë në praktikë dhe një qeveri e tillë nuk u krijua kurrë në Perëndim. Edhe filozofët e rinj politikë të Perëndimit që formuluan strukturat e modernizmit besojnë; "Se si të qeverisësh" është e rëndësishme. Në përcaktimin e kësaj metode, ata kanë teorizuar dhe strukturuar mënyrën e gjenerimit të fuqisë, pasurisë dhe shpërndarjes së saj. Fundi i kësaj strukture politike mund të shihet sot në Perëndim ku filozofët politikë perëndimorë po flasin për fazat e fundit të rënies së saj. Imam Khomeini, si teoricien politik, duke u mbështetur në mësimet dhe themelet e mendimit islam dhe urtësinë shiite, prezantoi një kombinimin të të dyja formave duke e quajtur atë si mënyrë optimale. Kjo teori bazohet në principin se "kush duhet të sundojë" dhe "si duhet të sundojë". Të dyja, janë bazë e të menduarit për realizimin e qeverisjes hyjnore. Filozofët e vjetër politikë dhe të rinj të Perëndimit nuk kërkuan krijimin e një qeverie sipas teorive të tyre sepse ata ishin thjesht mendimtarë në botën e opinionit. Por me guxim mund të thuhet se Imam Khomeini është filozofi i parë politik në botën islame dhe në thelb në botën e filozofisë politike që arriti të ulet në pozitën e themeluesit të politikës krahas teorizimit dhe vënies në funksion të teorisë së tij në botën jashtë mendjes.

"Jurisprudenca" dhe urdhëresat hyjnore në teorizimin politik të Imamit (r. a.)

“Jurisprudenca” dhe urdhëresat hyjnore zënë vend në teorizimin politik të Imamit (r. a.). Ai ka thënë: “Jurisprudenca është teoria e vërtetë dhe e plotë e qeverisjes njerëzore nga djepi deri në varr. Në ciklin dhe procesin e qeverisjes, Imami (ra) i kushtoi vëmendje të veçantë pozicionit të jurisprudencës, si në politikëbërjes ashtu edhe në hartimin e strategjive. Nga këndvështrimi i tij, nuk ka asnjë pengesë në administrimin e shtetit bazuar në “jurisprudencë”. Në shumë prej mesazheve dhe fjalimeve të tij, veçanërisht në testamentin e tij të urtë hyjnor politik, Imami ka theksuar rrezikun e anashkalimit të jurisprudencës dhe urdhëresave hyjnore dhe përdorimin e modeleve sunduese me origjinë filozofike perëndimore. Edhe Imam Khamenei, pasardhësi i Imam Khomeinit, në mesazhin e tij për hapjen e seancës së Kuvendit të gjashtë të Ekspertëve tha: “Në sistemin islam, qeverisja është njerëzore dhe qëllimet janë hyjnore”. Natyrisht, ky “njerëzim” nuk nënkupton sekularizmin e prodhuar në sistemin e mendimit perëndimor. "Njerëzimi" bazohet në shkencë dhe jo në besime dhe supozime pseudo-shkencore. Për shembull, një filozof politik perëndimor në shekullin e 19-të prezantoi një filozofi të quajtur Marksizëm, të cilën ai pretendonte se ishte shkencore, ndërsa fashizmi dhe liberalizmi, rivalët e këtij mendimi, të dy pretendonin se ishin "shkencore". Në fund të shekullit të 20-të dhe pas fatkeqësive të shumta që këta pretendues të shkencës sollën mbi njerëzimin, filozofët e mëdhenj politikë të Perëndimit deklaruan se të tre shkollat e kanë çuar njerëzimin në një rrugë të gabuar në shkretëtirën e injorancës dhe për këtë arsye arritja e tyre nuk mund të konsiderohet si një rregull njerëzor i bazuar në shkencë. Demokracia fetare e Iranit, themelet fillestare të së cilës u forcuan nga Imam Khomeini me referendumin e Republikës Islamike dhe referendumin për kushtetutën, të cilat më pas bënë të mundur zgjedhjen e drejtuesve të vendit me votën e popullit, është një fenomen i ri në qeverisjen njerëzore dhe një hap i mençur në vazhdimin e rrugës së profetëve dhe shenjtorëve. Imam Khomeini e propozoi me guxim këtë model hyjnor në fund të shekullit të 20-të dhe populli i Iranit e mirëpriti dhe e mbështeti atë me forcë. Demokracia fetare nënkupton praninë e shkencës, dijetarëve dhe njerëzve të mençur, të përkushtuar dhe mendimtarë, me përvojë dhe të aftë në nivele të ndryshme të qeverisjes të cilët zgjidhen me votën e popullit dhe kanë për detyrë ta çojnë shoqërinë drejt qëllimeve të larta të Zotit siç është drejtësia, e cila është urdhri kryesor i Kuranit për shoqërinë. Me fjalë të tjera, demokracia fetare nënkupton integrimin e sundimtarëve të drejtë me modelin e qeverisjes së drejtë.

Tags