Pars Today

E marta më 19 janar 2021 ishte dita e fundit e Presidentit të diskutueshëm të SHBA Donald Trump. 4 vjet më parë, më 20 janar 2017, Trump hyri në Shtëpinë e Bardhë.

Tani, duke parë veprimet 4-vjeçare të Trump brenda dhe jashtë vendit, pavarësisht disa sukseseve, duke përfshirë prosperitetin ekonomik dhe uljen e papunësisë, e cila, natyrisht, u zhduk me shpërthimin e virusit Korona dhe që rezultoi në recesion, mund të themi se rekordi i Donald Trump ka qenë plot me politika dhe veprime të gabuara madje katastrofike brenda dhe jashtë vendit. Kjo ka bërë që popullariteti i tij të arrijë pikën më të ulët. Sipas një sondazhi të Pew Research Center, vetëm 29 përqind e amerikanëve mbështesin Trump, duke e bërë atë presidentin e dytë më të papëlqyeshëm në Shtetet e Bashkuara pas Nixon. Popullariteti i Shteteve të Bashkuara dhe Trump ishte vënë më parë në pikëpyetje nga veprimet e muajve të fundit të presidencës së tij. Veprimet e tij raciste kundër njerëzve me ngjyrë çuan në formimin e një lëvizje mbarëkombëtare anti-racizëm dhe menaxhimi i tij katastrofik i pandemisë së Koronës dhe sjellja e njëanshme e presidentit të SHBA ishin ndër arsyet kryesore të uljes së popullaritetit të tij dhe Amerikës. Një vështrim në disa nga politikat dhe veprimet e Trump brenda dhe jashtë vendit dhe vlerësimi i tyre mund të sqarojë arsyet e uljes së popullaritetit të Trump.

Trump në përgjigje të retorikës së tij të brendshme zgjedhore e ktheu vëmendjen e tij drejt prosperitetit ekonomik dhe luftës kundër papunësisë. Ai ka theksuar vazhdimisht se një nga përparësitë e tij kryesore është përmirësimi i ekonomisë amerikane. Megjithëse politikat e tij kanë ulur ndjeshëm papunësinë në Shtetet e Bashkuara, ka pasur shumë kritika për mënyrën e zbatimit të këtyre politikave dhe efektet e tyre anësore. Duke njohur realitetet ekonomike të Shteteve të Bashkuara, veçanërisht pakënaqësinë e punëtorëve dhe punonjësve të bardhë me zhvendosjen e industrive dhe fabrikave amerikane jashtë vendit  në mënyrë që të ulin kostot e prodhimit dhe të jenë më pranë tregjeve të konsumit, Trump gjatë fushatës së tij zgjedhore foli për nevojën e kthimit të kapitalit. Ai foli në mbështetje të Aleancës së SH.B.A.-së për Demokracinë, por tha se ruajtja e pavarësisë nuk ishte përgjigjja. Në këtë drejtim, Trump mbrojti uljen e taksave, veçanërisht për klasën e pasur dhe kapitaliste. Qëllimi i tij ishte të inkurajojë investitorët të investojnë më shumë në Shtetet e Bashkuara në mënyrë që të parandalojë që kompanitë amerikane të investojnë jashtë, si dhe të mbajnë dhe rrisin mundësitë e punësimit amerikan. Sidoqoftë, të gjitha planet ekonomike të Trump u prishën nga shpërthimi i virusit Korona në Shtetet e Bashkuara. Shtetet e Bashkuara janë tani në një nga periudhat më të këqija të recesionit të tyre dhe shkalla e papunësisë është rritur në mënyrë dramatike. Deri në vitin 2020, më shumë se 19.5 milion amerikanë kërkuan përfitimin e pagës të papunësisë, sipas shifrave të lëshuara nga Departamenti i Punës i SHBA. Statistikat nga Administrata Amerikane e Ushqimit dhe Barnave, organizata më e madhe e ushqimit në Shtetet e Bashkuara, tregojnë gjithashtu se 54 milion njerëz, ose një e gjashta e amerikanëve, përfshirë 18 milion fëmijë, do të përballen me pasiguri ushqimore deri në fund të vitit 2020. "Është e qartë se ekonomia amerikane ka nevojë për më shumë ndihmë nga qeveria amerikane, sepse në situatën aktuale, rritja e numrit të të papunëve na tregon se procesi i përmirësimit të tregut të punës në këtë vend është ndalur dhe madje ka një tendencë serioze në rënie ", tha Chris Rapke. Deficiti i buxhetit federal të SHBA gjithashtu ka arritur kulmin e vet. Deficiti i buxhetit të SHBA arriti në 3 trilion dollarë në vitin fiskal që përfundoi më 30 shtator, që është deficiti më i lartë i buxhetit që nga viti 1945.

Në fakt, një nga shenjat më të këqija në historikun e Trump është reagimi i administratës së tij ndaj pandemisë Korona. Shtetet e Bashkuara aktualisht kanë numrin më të lartë të vdekjeve nga virusi Korona dhe sëmundja Covid-19, me rreth 20 milion të infektuar dhe rreth 500,000 vdekje. Donald Trump gjithmonë ka pretenduar se administrata e tij ka marrë qasjen e duhur ndaj Koronas. Që nga fillimi i koronavirusit në Shtetet e Bashkuara, Trump ka bërë përpjekje të mëdha për ta minimizuar dhe madje edhe përqeshur atë dhe më pas ai bëri pretendime të çuditshme rreth mënyrës së trajtimit të sëmundjes, ndërsa në mënyrë të përsëritur pretendoi për suksese në deklarata krejtësisht të pabazuara dhe false gjoja se ndërmori hapa për të kontrolluar sëmundjen dhe madje edhe për të zhvilluar vaksinën korona. Trump ka tallur në mënyrë të përsëritur masat e rekomanduara për të parandaluar Covid-19, të tilla si maskimi, mbajtja e një distancë dhe larja shpesh e duarve. Ai u tall me rivalin e tij demokrat Joe Biden pasi ky i fundit kishte vendosur maskë gjatë debatit të tij të parë zgjedhor. Populli amerikan dhe bota dëshmuan se, gjykimet e gabuara të Trump dhe pretendimet e tjera të tij mbi Covid-19,  shërbyen si një pikë referimi për votuesit amerikanë për të matur politikat dhe veprimet e tij të tjera. Veprimet e Trump kundër Korona janë kritikuar nga kundërshtarët e tij, veçanërisht demokratët, por madje edhe nga republikanët, pasi që nga fillimi i epidemisë, në shumë raste deklaratat e tij jo shkencore janë pritur me reagime të ashpra kundërshtuese nga ekspertët e shëndetit amerikan. Sipas Richard Haas, kryetari i Këshillit për Marrëdhëniet me Jashtë, keqmenaxhimi i Trump ka shkatërruar miliona vende pune dhe biznese (disa përgjithmonë), ka lënë miliona studentë prapa dhe ka prishur respektin për Amerikën në mesin e njerëzve dhe qeverive të botës. Administrata Trump mund të bënte shumë dhe duhej të bënte më shumë për t'iu kundërvënë virusit Korona.

Masa më e keqe e brendshme e Trump që nga disfata e tij në zgjedhjet presidenciale të nëntorit 2020 në SHBA duket se ka qenë përpjekja për të penguar dhe më pas krijuar trazira në procesin ligjor të shpalljes së Joe Biden si fitues të presidencës amerikane. Ai më parë ishte përpjekur të parandalonte Biden nga fitorja duke ngritur padi të ndryshme në gjykatat e SHBA, përfshirë Gjykatën e Lartë të SHBA. Në hapin tjetër, Trump inkurajoi mbështetësit e tij për të sulmuar Kongresin, duke shkaktuar ngjarje që janë të pashembullta në historinë amerikane. Sulmi i mbështetësve të dhunshëm të Donald Trump në Kongres më 6 Janar 2021, me pretekstin e parandalimit të miratimit të presidentit të zgjedhur Joe Biden, është bërë një pikë kthese në historinë e vendit dhe fillimi i një epoke të re në marrëdhëniet ndërkombëtare. Ekspertët e KB të të drejtave të njeriut thanë në një deklaratë se përpjekja e dhunshme për të përmbysur rezultatet e zgjedhjeve të lira dhe të drejta në Kongres më 6 janar ishte një ngjarje tronditëse dhe provokuese. Richard Haas, kreu i Këshillit për Marrëdhëniet e Jashtme, beson se nëse epoka post-amerikane do të fillojë, ajo është me padyshim dita kur mbështetësit e Trump sulmuan Kongresin. Sipas ekspertit politik Rahman Ghahramanpour: Ka një plagë të thellë në trupin e demokracisë liberale në Shtetet e Bashkuara dhe kjo çështje nuk duhet të nënvlerësohet. Incidenti i Kongresit na kujton fjalët e Fukuyama në vitin 2010 ku ai deklaroi në atë kohë se demokracia liberale amerikane po tregonte shenja rënieje.

Rekordi i Donald Trump jashtë vendit është plot dështime dhe katastrofa. Në fakt, një nga humbjet më të mëdha të Trump që mbetet si trashëgimi e tij, ishte dobësimi i pozitës së Amerikës në botë. Kjo u bë edhe më e dukshme pas sulmit në Kongresin amerikan. Nëse deri më tani Shtetet e Bashkuara kanë pretenduar të jenë në majën e piramidës së fuqisë botërore si sistemi më i madh liberal demokratik, tani legjitimiteti dhe ndikimi i tij ndërkombëtar, veçanërisht në fushën politike, është vënë në dyshim. Kjo tendencë është intensifikuar që kur Trump mori detyrën dhe përqendrimi i tij në njëanshmëri. Ardhja e Donald Trump në pushtet solli një jetë të re në politikën e njëanshmërisë dhe përshkallëzimin e dallimeve të Uashingtonit me fuqitë botërore. Në përputhje me parullën "Amerika e Para", Trump, ndërsa vendosi si përparësi interesat dhe qëllimet e SH.B.A.-së, pavarësisht nga interesat e vendeve të tjera, theksoi se politikat e tij të përqendruara në vetvete do të çonin në rritjen e fuqisë dhe dominimit të SHBA mbi rivalët e saj; Sidoqoftë, zbatimi i këtyre politikave çoi në të vërtetë në një përçarje në rritje midis Uashingtonit dhe aleatëve të tij, si dhe intensifikoi konfrontimin me fuqitë e tjera rivale të SHBA-ve ndërkombëtare, të tilla si Rusia dhe Kina. Sipas Jean-Claude Juncker, ish Presidenti i Komisionit Evropian: Ideja e Trump për "Amerikën e Para" ka çuar në një Amerikë të vetmuar. Në të njëjtën kohë, Trump ka përdorur metoda të pazakonta në ndjekjen e politikave të tij, duke përdorur teknikat dhe metodat e tregtisë dhe biznesit në fushën e politikës së jashtme dhe të sigurisë të SHBA dhe e konsideronte parimin e përfitimit si një parim qendror në këtë fushë. Me fjalë të tjera, ai i ishte drejtuar biznesit në politikën e jashtme dhe të sigurisë amerikane, e cila ka zgjeruar përçarjen midis dy anëve të Atlantikut dhe në të njëjtën kohë ka rritur mosbesimin dhe pesimizmin tek aleatët perëndimorë në lidhje me rolin e udhëheqjes amerikane në politikën botërore. Qasja e Trump në përqendrimin  vetëm ndaj Shteteve të Bashkuara dhe interesave të saj, ka çuar në pozicione që janë në kundërshtim me konsensusin e komunitetit ndërkombëtar dhe madje edhe të partnerëve të tij evropianë. "Njëanshmëria e Donald Trump ka izoluar vendin, e cila është bërë më publike me tërheqjen nga marrëveshja bërthamore dhe vendosjen e tarifave tregtare mbi aleatët më të ngushtë të Shteteve të Bashkuara", thotë Robert Mali, një ish-anëtar i Këshillit të Sigurimit Kombëtar të SHBA.

Gjatë presidencës së Donald Trump, arena ndërkombëtare u përball me shumë tensione për shkak të politikave dhe veprimeve të tij. Një nga tiparet më të rëndësishme të qeverisjes së Trump ishte qëndrimi i tij negativ ndaj marrëveshjeve dhe traktateve rajonale dhe ndërkombëtare. Trump u tërhoq nga shumë marrëveshje ndërkombëtare, përfshirë Marrëveshjen e Klimës së Parisit, marrëveshjen bërthamore (Borjam), Marrëveshjen e Tregtisë së Lirë të Paqësorit (TPP) dhe bëri thirrje për një rinegocim të marrëveshjes NEFTA, ku përfundimisht nën presion e Kanadasë dhe Meksikës, Amerika nënshkroi një të re marrëveshje tregtare me ta. Trump ka urdhëruar ndalimin e negociatave midis Evropës dhe Shteteve të Bashkuara për një marrëveshje të tregtisë së lirë përtej Atlantikut dhe ka kërcënuar të largohet nga OBT si pjesë e politikës së tij tregtare dhe luftës tregtare me disa nga ekonomitë kryesore të botës, përfshirë Kinën. Administrata e Trump ka përqendruar përpjekjet e saj në heqjen e traktateve të kontrollit të armëve, duke përfshirë tërheqjen nga Traktati i Ndërmjetshëm i Mospërhapjes Bërthamore (INF) dhe Traktati i Qiejve të Hapur dhe është përmbajtur nga rinovimi i traktatit të ri START. Në të njëjtën kohë, Trump ndoqi një politikë agresive kundër tyre, duke mos marrë parasysh institucionet dhe standardet ndërkombëtare. Në këtë drejtim, Shtetet e Bashkuara u tërhoqën nga UNESCO dhe Këshilli i KB për të Drejtat e Njeriut dhe me pretekstin e injorimit të rolit të Kinës në zgjerimin e koronës dhe joefikasitetit të saj, ndërprenë fondet për Organizatën Botërore të Shëndetësisë dhe në fund njoftuan tërheqjen e tyre nga ky organ i rëndësishëm ndërkombëtar. Administrata Trump vendosi gjithashtu sanksione ndaj Gjykatës Penale Ndërkombëtare, organit ndërkombëtar përgjegjës për krimet e luftës dhe krimet kundër njerëzimit. Në të njëjtën kohë, administrata Trump, duke miratuar një politikë të proteksionizmit ekonomik, ndezi një luftë tregtare me ekonomitë e mëdha të botës, veçanërisht Kinën dhe Bashkimin Evropian dhe i shkaktoi shumë humbje ekonomisë botërore. Këto çështje kanë bërë që në shkallë të ndryshme vendet e botës të qëndrojnë me të vërtetë kundër Trump dhe të shprehin kundërshtimin e tyre ndaj masave të tilla, të cilat praktikisht çuan në izolimin e Shteteve të Bashkuara dhe zvogëlimin e fuqisë së saj të butë, domethënë aftësisë së saj për të ndikuar dhe influencuar. Ndërkohë, politika e administratës Trump për të përdorur fuqi gjysmë të ngurtë, d.m.th. fuqi ekonomike, veçanërisht sanksione gjithëpërfshirëse kundër kundërshtarëve ose rivalëve të saj në arenën globale, është përballur me shumë dështime.