دا آیت  ښئ چې  انساني بدن ته  د روح پوو کول،یو داسې نوی پنځون دی، چې بدن ئې له مادې سره اړه نه لري ،بلکې یو داسې حقیقت دی چې له نورو مخلوقاتوسره فرق کوي او ورسره هیڅ شباهت نه لري.دا روح،چې د خداوندمتعال له خوا  په انسان کې ورپوو  شوی ،له بدنه یو خپلواکه حقیقت دی چې  له مادي خاصیّته لیرې دی . په عین حال کې په دې معنا  نه دی،چې  بدن او روح له یوه بله جلا دي ،بلکې  له یوه بل سره یو ځاي او نغښتي دي ،خو  له یوه بل سره په ماهیّت کې فرق لري . د ا نسان له بدن سره دروح  تعلق،پر بدن د  روح د حاکمیّت او په هغه کې د تدبیر او واک په اساس ،یو ډول ارتباط او پيوند دی .

             ددینی کارپيژاندو  له نظره،روح، دانسان د وجود اصلی برخه ده . انسان  له هغو ټولو مرحلو سره  چې  د ژوند په پړاؤ کې ئې تیروي،د شخصیّت له وحدته برخمن دی .هغه څه چې د انسان واقعي شخصیّت جوړوي،::: مَن::: یا  ؛زۀ؛(خودي) هغه  حقیقت دی چې  په قرآن کریم کې د  په نفس یا روح سره تعبیر شوی دی . ؛  د انسان ؛؛زۀ؛ یا من د ژوند له پيلیدا راهسې  د عمر تر وروستۍ شیبې پورې یو دی . نننۍ  :زه :  هماغه شل یا دیرش کاله مخکې زه  دی  .

زه له هماغه ماشوموالي تر دې دمه له یوه کس زیات نه یم ، زه ، هماغه کس یم چې درس مې وئيلی دی ، له نورو سره مو ناسته پاسته کړې ده . بیلابیلو سیمو ته مې سفر کړی  او  ارزښتمنې تجروبې مو ترلاسه کړي دي . زما په ژوند کې له ډيرو بدلونونو سره سره ،د ژوندپه ټولو مرحلو کې د ژوند تر وروستیو پورې  یوکس یم  او بل کس نه یم ،په همدې دلیل نور مې  په یوه هویّت سره او په یوې نامې او مشخصیاتو سره  پيژندي .

          باید ولیدل شي ، دا یو واحد وجود چې  د مونږ پر درست عمر ئې سیوری غوړولی ، څه دی ؟ او آیا  هماغه ډول چې  ماده پال ادعا کوي،دمونږ وجود  یوازې  د مونږ دبدن  سلول او یوه برخه ده ؟ په ځواب کې باید ووئيل شي،له علمي نظره ثابته شوې ده  چې که څه هم  هرکال یو ځل د انسان د بدن درست سلولونه  بدلیږي . ځکه  په هر شواروز کط د مونږ دبدن په میلیونونو سلولونه مړکیږي  او دهغو په ځاي نور میلیونونو سلولونه د هغو ځاي نیسي .هماغه شان لکه چې یوه ودانۍ چې سوکه سوکه ئې ښختې له ځایه خوځيږي ، او د هغو په ځاي نوي ښختې کیښودل کیږي . دغه ودانۍ له یوې مودې وروسته  په کلي ډول بدلیږي  ،که څه هم  معمولا څوک د هغو بدلونونوته متوجه کیږي نه . پر دې اساس  ویلی کیدلی شی ،  هغه څوک چې  مثلا دعمر اتیا کلونه ئې تیر شي ، په کرتو  ئې د بدن غړي  بدل شوي دي .

    دلته ستاسو په خدمت کې یو مثال وړاندې کوو . یو کس په شل کنۍ کې  یو جنایت او جرم  کوي او  هغه په شپیته کلنۍ کې نیول کیږي . هغه  ادعا کولی شي ،دهغه دبدن ټول غړي او سلولونه  په دغې مودې کې بدل شوي دي  او زه ، نور هغه انسان نه یم پاتې شوی ، نو ما د تیر وخت د یوه بل کس  دګناه په جرم کې  ولې سزا کوئ ؟.   روښانه ده چې  هیڅ یو عاقل  انسان دغه شان ادعا نه مني ،ځکه  دهغه کس حقیقي  من یا زه یا خودي د عمر په درستې مودې کې ثابته  پاتې شوې ده .

 که  دماده پالو د نظر په اساس،انسان  د هغه په مغزي او عصبي اړو او دبدن په مادي برخو  کې  خلاصه ووینو،نو لکه څنګه چې د هغه د بدن درست  سلولونه او مالیکیولونه  په ژوند کې په کرتو بدلیږي ،نننی انسان هماغه کلونو مخکې انسان نه دی پاتې  او باید  دتیر وخت  دجرمونو  په خاطر دې سزا نشي .  په د اسې حال کې چې  واقعیّت ، څه بل شی دی  او هغه دا چې  له مادی برخو او غړو پرته ، دانسان په درست عمر کې  یو واحد ثابت  حقیقت وجود لري چې د بدن دم ادی غړو په څير  نه بدلیږي  او دانسان د  وجود اساس جوړوي . دا هماغه حقیقت دی ،چې  دانسان پر بدن ئې منګولې ښخې کړي دي  او د  مادي نړۍ  له قوانینو  اغیزمن نه کیږي .

=     یو ځل بیا  دا ټکی یاوو  چې  انسان  له روح اوبدنه جوړ شوی دی .  دانسان بدن ، د مادې  له ترکیباتو څخه دی  او  له مادي قوانینو  پيروي کوي . ماده  په دایمي توګه   د بدلیدو په  حال کې  ده . ماده،یوه اندازه ، شکل ،وزن او حجم لري  او  ځاي ،وخت او عواملو ته  محدوده ده ، دانسان پر بدن  چې مادي دی ، د ناروغۍ ، یخنۍ  او تودوخې ،ځوانۍ ، بوډاتوب  په څير طبیعي او چاپیریالی عوامل پرې  اغیز شیندي  او بلاخره  یوه ورځ  له کاره لویږي  او د ژوند ډیوه ئې مړکیږي   . خو دانسان وجودي حقیقت  چې هماغه  دهغه روح او یا باطن دی ، دمادې له جنسه نه دی  او د مادې له قوانینو پیروي نه کوي . نو ځکه د ورستیدا او  نابودۍ په څير  مسئلې چې  د مادي نړۍ  له خاصیَتونو دي ، پر روح واکمن نه دي .  په همدې دلیل  د بدن په مرګ  او له بدن سره د روح   درابطې په غوڅيدا سره  ، روح هماغه شان  خپل حیات او ژوند ته دوام ورکوي  او  له مادي نړۍ  د آخرت  نړۍ ته  منتقلیږي  . دا موضوع، پخپله  د معاد یا قیامت  په باب دبحث یو اساس دی .

(سیماب)