د غزې په جنګ د کلتوراو هنر پالوغبرګون

څو ورځې وړاندې د ایراني هنرمندانو یوې ډلې په تهران کې د معاصر هنرونو په موزیم کې په راغونډیدو سره د غزې په روغتون بمباري وغندله.

په تیرو دریو اونیو کې د غزې تړانګې او د نیواکي  فلسطین پیښې د عمومي افکارو تر ټولو مهمه موضوع او د نړۍ د خبرونو لومړی سرلیکونه دي. د غزې اوسنۍ ډګر په نړۍ کې د سیاسي او اقتصادي ترتیب له پلوه د هرچا لپاره پریکړه کونکې ده. داسې ښکاري چې په  دې په لټه کې دي چې پوه شي چې څنګه د قدرت خاوندان  د داسې روښانه صحنې په اړه خبرې او عمل کوي. یو معیار چې په دقیق ډول په بشپړ شفافیت سره نورې ادعاګانې تاییدوي.

د صهیونیسټانو د وحشیانه حملو په اړه د غزې د هولوکاسټ تفسیر په ټوله نړۍ کښې د سلګونو سترو غونډو د جوړیدو سبب شوی دی او هنرمندان او د کلتور، هنر او ورزش خلک له دغه قاعدې مستثنی نه دی.

څو ورځې وړاندې د ایراني هنرمندانو یوې ډلې په تهران کې د معاصر هنرونو په موزیم کې په راغونډیدو سره د غزې په روغتون بمباري وغندله. په دې غونډه کې د بصري هنرونو، موسیقۍ، سینما، تیاتر او نورو برخو هنرمندانو ګډون کړی وو او اعلان یې وکړ چې د هنرمندانو مبارزه له  وسلو سره د مبارزې په څیر مهمه ده او په دې مبارزه کې هنري او فکري پروګرامونه هم شامل دي.

پر دې سربیره  د «ایران کتاب او ادبیاتو کور» په یوه بیانیه کښې په غزې کښې د المعمدنی په روغتون بمباری د صهیونیسټ رژیم ظالمانه جنایت وباله. د دې بیانیې متن په لاندې ډول دی:

د بشر د تاریخ نادرو جنایتکارانو پرون د خپل لنډ او ناوړه تاریخ په اوږدو کې، چی د تیارې له نظره د تمدنونو له طلوع کیدا راهیسې تر نن ورځې پورې د تورو تیارو په څیر اوږده ده، داسې وحشتناک جنایت ترسره کړ چې د پرون  او نن ورځې مشهور قاتلان هم په دې کار شرمدي ، نو اې د نړۍ ازادو خلکو ژر تر ژره د یووالي په لور حرکت وکړئ، ځکه چې د دې دردېدلي زخم بریا او شفاء نږدې ده، د صهیونزم د داستان دا سپیره یوشان والې له فلسطین په یوشانته روایتونو سره مات کړئ .

 خو د نړۍ له نورو برخو واورئ چې د جګړې ملاتړي او مخالفین دواړه لري .

په داسې حال کې چې د "مکي ماوس" په نامه د یادګاري کارټون کریکټر عمر شاوخوا یوه پېړۍ ته رسېږي، صهیونیسټي کمپنۍ والټ ډیزني د دې ظاهري ارام او مظلوم موږک د جوړونکي په توګه ادعا کوي چې د نړۍ له ماشومانو سره مینه لري، خو هغه. د انسانانو په وژلو او د بې ګناه ښځو او ماشومانو په قتل عام کی  د صهيونيسټ رژيم مالي ملاتړی همدغه  ستر شتمن ډله ده.

د والټ ډیزني شرکت اجرایی مشر"رابرت ایګر" په دې وروستیو کې د اسراییلو د نسل وژنې په وړاندې د دې ماشومونکی  رژیم لپاره له  رحم څخه ډکی غږ سره خبرې وکړې او وایی "مونږ باید د بې ګناه خلکو د ملاتړ لپاره هرڅه وکړو چې درد، تاوتریخوالی او نه ډاډ والې  تجربه کوی ، څه وکړو .له همدې امله د والټ ډیزني شرکت هغو موسسو سره 2 ملیون ډالر مرسته کوي چې د اسراییلو خلکو ته بشري مرستې چمتو کوي.

دغه راز د میډونا، ګال ګادوت، نینا دوبریوا، صوفیا ریچي او کایلي جینر په شان کسانو هم د صهیونیسټي رژیم او د فلسطینیانو د وژلو ملاتړ کړی دی. مشهور شخصیتونه چې په میدان کې یې لوبې کول غوره کړي ددوی لپاره مشهور شوي دي. که څه هم  ځینې یې د خپلو پلویانو د فشار او د څو ملیون کاروونکو له لاسه ورکولو له امله د اسراییلو پلوي تبصرې حذفولو ته اړ شوي دي .

تېره اونۍ د امریکايي فلم جوړونکي کوینټین تارانتینو نوم په خبرونو کې وو، البته د نوي فلم د جوړولو له کبله نه بلکې د پیلوټانو تر څنګ یې په صهیونیسټي بیرکونو کې عکسونه اخیستي او هغوی یې هڅولي، چې په دې وروستیو ورځو کې په منظمه توګه د غزې په تړانګه بمباري او د ښځو او ماشومانو په  وژله بوخت وو. دا پیلوټان ​​د تاوتریخوالي دکچی  د تولید په کار اخته دي چې  تراوسه مونږ ه د دې امریکایی ډایریکټر په هیڅ فلم کې نه دی لیدلی.

خو تورانتینو یوازې نه دی او د امریکا د سینما د مشهورو شخصیتونو یوه لویه برخه د صهیونیسټ رژیم ملاتړ کړی او حتی د دغه غاصب رژیم په ملاتړ کښې یې بیانیې هم لاسلیک کړی دی . حقیقت دا دی چې د لوړ نرم ځواک ستوري د صهیونیسټي رژیم د رسنیو په یوې اغیزمنې وسیلې بدل شوي دي او د ستر جنایت لپاره فضا چمتو کوي. بله دا څنګه ممکنه ده چې د «آزاد جنګی» فلم ډایریکټر او تورپوستی خلک د ظلم اوتوکمیز توپیر په وړاندې راپورته شی، اوس د صهیونیسټی رژیم د جنګی جنایتونو په وړاندې د هغوی د دفاع لپاره ودریږی؟

په دې وروستیو کې د هند د یوې تلویزیوني خپرونې کوربه د یوه صهیونیسټي کارپوه په ځواب کې چې د خپلو جامو د رنګ له امله پرې  له غزې سره د مرستې تور لګولی و، اشاره وکړه چې د دې جامو عمر د صهیونیسټي رژیم په پرتله اوږد دی.

هغه اسرائیلي کارپوه چې په دې پروګرام کې یې برخه اخیستې وه هندي خپرونکي ته وايي: زه اوس ستا د جامو رنګ وینم او له همدې امله ما په قصدي ډول په خپل لباس کې نیلي او سپین رنګونه کارولي دي، نو په پوره درناوي سره شین، سور او تور رنګونه چې تا نن شپه اغوستي دي، نیلي او سپین رنګونه به تل برلاسه وي.

مجری ځواب ورکړ: هغه جامې چې ما اچولی دی ،  د "ساري" په نوم یادیږي او دا د هند دودیزه جامې دي. دا جامې زما د نیا ( انا ) دي  او که اوس ژوندې وې نو ۱۰۵ کاله به یې عمر درلود. هغه د اسراییلو او حماس ترمنځ د جګړې په اړه هیڅ نه پوهیده.

اسراييلي کارپیژاندی ځواب ورکړ: ډېری  ښکلى دى، خو په بل وخت کې يې واغوندي. خو د دې کارپوه د خبرو په ځواب کې هندي ویاندی څرګنده کړه: زه به تاسو ته درنکړم  چې زما د جامو لپاره ټاکنه وګړی . زه هغه څه وایم چې باید یې ووایم  او زه حقیقت  وایم لکه څنګه چې زه یې ګورم.

دغې خبرې د ټولنیزو رسنیو د کاروونکو توجه ځانته جلب کړه او زیاترو کاروونکو د دغه مجرۍ د زړورتیا ستاینه وکړه او ویې ویل چې صهیونیسټان حتی د فلسطین د بیرغ له رنګه هم ویره لری.

د هالیووډ یو شمېر لوبغاړو جو بایډن ته په یوه لیک کې د اسرائیل او غزې تر منځ د اوربند غوښتنه کړې ده. جواکین فینیکس، کیټ بلانچیټ، جان سټیوارټ، کریسټین سټیوارټ، سوسن سرینډن، مهرشاله علي، رضوان احمد، رامي یوسف او جیسیکا چیستین د هغه لوبغاړو دي چې دا لیک یې لاسلیک کړی.

په لیک کې راغلي دی مونږ ستاسو له حکومت او د نړۍ له ټولو مشرانو غواړو چې په مقدسه خاوره کې د ټولو خلکو ژوند ته درناوی وکړي او له ځنډ پرته د اوربند او اسانتیا غوښتنه وکړي، او په غزه کې د بمباریو د پای ته رسولو او د یرغمل شویو کسانو په خوندي خلاصون ټینګار وکړي.

د دغو هنرمندانو پرانیستی لیک په داسې حال کې خپور شوی چې څه موده مخکې د نړۍ د مشهورو فرهنګی او هنری شخصیتونو یوې بلې ډلې په غزه کښې د اوربند او په دغه سیمه کښې د بشری مرستو د پیلولو غوښتنه وکړه. په دغه بیانیه کښې چې د فلسطینیانو لپاره د انګلستان د هنرمندانو د موسسې له خوا خپره شوې ده او د ۲۰۰۰ هنرمندانو په شمول ماتیلډا سوینټن، سټیفن کوګن، میکسین پیک، چارلس ډانس او ​​پیټر مولان  یې له لاسلیک کونکو وو، د صهیونیسټانو لخوا په غزې د بمبارۍ او محاصرې په غندلو سره په دغه بیانیه کښې ګډون وکړاو د صیهونیسټ رژیم یې  د سمدستي اوربند او د غزې د لارو د خلاصولو غوښتنه وکړه.

په دغه لیک کې پر هغو حکومتونو چې د اسرائیلو ملاتړ کوي نیوکه شوې او ویل شوي داسې وخت به راشي چې دوی به د دوی د ښکیلتیا حساب وکړي.

د فرانکفورت د کتاب نندارتون له خوا د اسراییلو د ملاتړ او په فلسطین کې د روانو جنایتونو په تعقیب، د دغه نندارتون لپاره پراخی حاشیې رامینځته کړي دي

  د ایران اسلامی جمهوریت د دغه نندارتون د پرانیستلو په مراسمو کښې د ویناوال په توګه د سلمان رشدی له بلنې وروسته په دغه نندارتون کښې له ګډون لاس واخیست. له دې وروسته د فرانکفورت د کتاب نندارتون  د اسراییلو د ملاتړ مطرح  شوه او د فلسطیني لیکوالې عدنیه شبلي د درناوي مراسم لغوه شول.

  د شبلي د جایزې ګټونکی کتاب چې د فرانکفورت د کتاب په نندارتون کې د ویاړ وړ و، د "کوچني توضیحاتو" په نوم یادیږي او په 1949 کې د اسراییلي عسکر لخواپه  یوې قباییلی  انجلۍ د جنسي تیري د مستندو پیښو پراساس دی.

د شبلي د ناول  انګریزی ژباړه په ۲۰۱۷ کال کې خپره شوه او په ۲۰۲۲ کال کې د دغه کتاب د آلماني ژباړې له خپریدو وروسته یې د ۲۰۲۳ کال الماني ادبي جایزه د «لیبرټر پرائس» په نوم وګټله، دغه کلنۍ جایزه د ښځینه لیکوالو تر ټولو غوره اثار بلل کیږي چی له آسیا،افریقا او لاتینې امریکا  ښځینه لیکوالانو ته ورکول کیږي. خو د فرانکفورت د کتاب نندارتون چارواکو د اکتوبر په 13 اعلان وکړ چې د جایزې ورکولو مراسم به بل وخت ته وځنډول شي.

د فرانکفورت نندارتون د اسراییلو د ملاتړ په اړه غبرګونونه خورا پراخ و. دانډونیشیا  د خپرونکو اتحادیه (ایکاپي)، په هیواد کې د ترټولو زوړ او لوی خپرونکو اتحادیې په توګه، د فرانکفورت د نندارتون د چارواکو د دې دریځ په غندلو سره، په دې نندارتون کې له ګډون ډډه وکړه. د فرانکفورت 2023 نندارتون. د عربي خپرونکو اتحادیه، د اماراتو خپرونکو ټولنه، د سوریې د خپرونکو اتحادیه، او د شارجه خپرونکو ټولنه په دې پړاو کې د فرانکفورت د کتاب نندارتون له  نورو بایکاټ کونکو وو.

"باربرا ایپلر د "نوي لارښوونو خپرونومشره  چې د "کوچني توضیحاتو" امریکايي خپرونکی دی، د نیویارک ټایمز مدیر ته په یوه لیک کې لیکلي: د مراسمو لغوه کول او هڅه د اسراییلو او حماس د جګړې له امله د عدنیه شبلي غږ خاموش کول بزدلانه کار دی.

په برتانیه کې د شیبلي خپرونکي " جیک تستارډ (Jacques Testard) هم اعلان کړی دی: د ادبیاتو یو هدف د کلتورونو ترمنځ د تفاهم او خبرو اترو هڅول دي. کله چې دا ډول وحشتناک او زړه بوږنونکی تاوتریخوالی پیښیږي، د نړۍ ترټولو لوی کتاب نندارتون دنده لري چې د دواړو ملتونو د ادبي غږونو ملاتړ وکړي. مونږ د عدنیه  شیبلي او د هغې آلماني خپرونکو سره خپل پیوستون څرګندوو.

او وروستی خبر دا دی چې د 15 کلن فلسطیني ریپر "MC عبدل" کارونه چې د غزې په کنډوالو کې یې د ریپ کولو ویډیوګانې په نړۍ کې په ملیونونو ځله لیدل شوي ، د نړۍ له ټولو میوزیک پلیټ فارمونو لیرې شوي. هغه د "غزې غږ" نومیږي، یو مشهور ریپر چې نړۍ یې حیرانه کړې ده. هغه یوازنی جنګیالی دی چې د جګړې او بمبارۍ له زړه د خپلو خلکو غږ نړۍ ته رسوي او سندرې وايي: "ځکه چې مونږ له کوم ځای راغلي یو، دوی غواړي زمونږ ځمکه ونیسي  / مونږه  به دوی ته اجازه ورنکړو چې زمونږ ذهنونه اشغال کړي .

پای