Marekani inapokosa mwamana; Trump atishia kuiteka kijeshi Greenland

Rais wa Marekani Donald Trump amesema kuwa ana yakini eneo la Greenland la Denmark kwa vyovyote vile litatekwa na kukaliwa na Marekani hata kama ni kwa kutumia nguvu za kijeshi.

Trump alisema katika mahojiano na NBC News kwamba: "Tutaichukuwa Greenland kwa asilimia 100." Hapohapo ametoa vitisho vyake vya kijeshi kwa kusema, tuna fursa nzuri sana ya kutolazimika kutumia nguvu za kijeshi kuiteka Greenland. Maneno yake hayo na hasa pale aliposema machaguo yote yako mezani ni ushahidi kwamba amekusudia kuiteka ardhi hiyo ya Denmark kwa vyovyote vile hata kama ni kwa kutumia nguvu za kijeshi.

Alipoulizwa ni ujumbe gani anautoa kwa Russia na nchi nyingine kuhusu msimamo wake huo juu ya kuiteka Greenland, Trump amesema: Hajafikiria suala hilo. Kadhia ya Greenland ni maudhui nyingine. Ni suala linalohusiana na nguvu za kimataifa, amani na usalama.

Rais wa Marekani Donald Trump ameanza muhula wake wa pili madarakani huku akiwa hafichi kabisa uroho wake wa kupenda madaraka na tamaa kubwa ya kuteka maeneo mengine kwa ajili ya kujinufaisha binafsi kibiashara na kifedha. Amekuwa akisema wazi kwamba nchi kama Canada ataifanya kuwa ni moja ya majimbo ya Marekani, atalitwaa eneo la Greenland kwa hali yoyote ile pamoja na maeneo kama Ghuba ya Mexico sambamba na kuanzisha vita vya ushuru dhidi ya waitifaki wa jadi wa Marekani, yote hayo ni kwa ajili ya kujinufaisha binafsi kiuchumi na kibiashara.

Kuhusiana na hili, Trump ameshikilia kukiteka kisiwa cha Greenland kutokana na umuhimu wake mkubwa katika Bahari ya Arctic. Greenland ina eneo la kimkakati la kijiografia na rasilimali nyingi za madini. Kisiwa hicho ndiyo njia fupi zaidi ya safari za baina ya bara la Ulaya na Amerika Kaskazini na ni muhimu sana pia kwa ajili ya kuweka kambi za kijeshi na makombora ya kiistratijia ya Marekani. Trump na utawala wake wamekuwa wakishikilia muda wote kuwa watakiteka kisiwa hicho kutoka kwa Denmark na kukiingiza kwenye ardhi ya Marekani. Lakini viongozi wa Denmark na viongozi wa kieneo wa Greenland daima wanasisitiza kwamba kisiwa hicho hakiuzwi na kamwe hakitokuwa mali ya Marekani."

Huko nyuma Trump aliwahi kusisitizia umuhimu wa kuidhibiti Greenland kwa ajili ya usalama wa kimataifa. Trump alisema katika mkutano na waandishi wa habari kwamba Marekani lazima ichukue udhibiti wa Greenland kutokana na mahitaji ya kimataifa na usalama wa kitaifa. Alidai kuwa kama Marekani haitakiteka kisiwa hicho, basi ushawishi wa China na Russia utazidi kuwa mkubwa kimataifa.

Makamu wa rais wa Marekani, JD Vance, alitembelea Greenland siku ya Ijumaa katika safari iliyojaa utata na kutembelea vituo vya kijeshi vya Marekani katika kisiwa hicho. Wakati akiwa kisiwani humo JD Vance alisisitizia haja ya Marekani kukidhibiti kisiwa hicho na kusema kuwa tishio la China na Russia katika eneo hilo linazidi kuwa kubwa. Pia aliikosoa Denmark, akisema imeshindwa kuwekeza katika kisiwa Greenland na miundombinu yake ya usalama. Wakati Trump anashinikiza kuitwaa Greenland kutoka mikononi mwa Denmark, Vance ameitaka Copenhagen kubadili mtazamo wake kuhusu kisiwa hicho. Vance alisema Greenland itakuwa bora chini ya mwavuli wa usalama wa Marekani kuliko chini ya Denmark, akiongeza kuwa sera ya Marekani ni kuona mabadiliko katika jinsi kisiwa hicho kinavyoendeshwa. Vance aliongeza kuwa Marekani lazima ichukue udhibiti wa eneo hilo ili kudumisha usalama wake mbele ya vitisho kutoka nje.

Safari hiyo hatimaye ilifanyika baada ya Greenlanders na Danes kupinga ratiba yake ya awali. Viongozi wa kisiasa wa Greenland pia wamechukua hatua za haraka za kukabiliana na ziara ya Vance na katika harakati ya kisiasa wameanzisha muungano wa vyama vinne baada ya ziara ya Vance, na kuchukua msimamo mkali dhidi ya njama za Marekani za kuiteka Greenland na kusisitiza haki ya Greenland kufanya maamuzi kwa uhuru. Vyama vinne kati ya vitano vya kisiasa vya Greenland vilivyomo katika muungano huo, vimekubaliana kuwa Greenland ni mali ya watu wa ardhi hiyo na kwamba hakuna anayeweza kuamua hatima yake isipokuwa wenyeji wa eneo hilo. Jambo muhimu hapa ni kwamba watu wa Greenland wamepinga kabisa njama za Trump za kutanua utawala wake kijioigrafia. Kwa mujibu wa uchunguzi mpya wa maoni, ni asilimia sita tu ya wakazi wa Greenland wanataka kisiwa chao kitekwe na Marekani. Asilimia 85 ya wakazi wa Greenland wanapinga kabisa kutwaliwa kisiwa chao na Marekani.

Katika kujibu msimamo wa utawala wa Trump kuhusu Greenland, Waziri wa Mambo ya Nje wa Denmark Lars Lokke Rasmussen siku ya Jumamosi

alionesha hasira kubwa dhidi ya njama hizo za viongozi wa Marekani na pia alipinga upayukaji wa Trump na wenzake kuhusu kisiwa cha Greenland cha Denmark. Pia, baada ya ziara ya kichokozi ya makamu wa rais wa Marekani huko Greenland, Waziri Mkuu wa Denmark Mette Frederiksen alitangaza kwamba atakwenda kwenye kisiwa hicho. Alisema watu wa Greenland wataamua maisha yao ya baadaye, na alimponda makamu wa rais wa Marekani kuhusu madai yake na kusema hayakuwa na msingi wowote.

Marekani inapata nguvu ya kuiteka Greenland kutokana na rais wa Russia, Vladimir Putin kuunga mkono mpango wa Trump wa kuinyakua Greenland, na kuutaja kuwa ni mwendelezo wa sera ya kihistoria ya nchi kubwa kuteka maeneo ya vijinchi vidogovidogo. Wachambuzi wa mambo wanasema, kuna uwezekano mkubwa kwamba msimamo huo wa Russia kuhusu mpango wa Trump wa kukiteka kisiwa cha Greenland kutoka kwa Denmark, huenda ni sehemu ya makubaliano ya siri baina ya Russia na Marekani kuhusu Ukraine. Uwezekano huo umegusiwa pia na gazeti la The Guardian la Uingereza. Gazeti hilo limeandika: Moscow nayo inaonekana inaunga mkono mpango wa Marekani wa kuiteka Greenland kama sehemu ya mapatano makubwa kati ya Marekani na Russia kuhusu Ukraine na Greenland.