تاریخ پانه شماره ۲۲۰
Oct 25, 2016 12:21 Asia/Kabul
نن د سه شنبې ورځ، د دیارلس سوه پینځه نوېم هجري لمریز کال د لړم د میاشتې څلورمه نیټه ده چې د څوارلس سوه اته دیرشم هجري قمري کال د محرم الحرام د میاشتې له درویشتمې او د دوه زره شپاړسم میلادي کال د اکتوبر له پینځه ویشتمې نیټی سره برابره ده.
««««««««««««
یو سلو یو څلویښت کاله پخوا، د دولس سوه اوه نوېم هجري قمري کال د محرم په درویشتمه نیټه، یو ستر مسلمان عالم او پوه علامه ملا محمد مهدي نراقي وفات شو. دغه لوړ رتبه عالم په ایران کښې د مقدماتي زده کړو د دوران له تیرولو وروسته د خپلو دیني معلوماتو د لا زیاتولو لپاره په عراق کښې د نجف علمیه حوزې ته ولاړ او د هغې حوزې نامتو استادانو له محضره یې فیض حاصل کړ. ملا مهدي نراقي له پریمان زیار سره زده کړو ته دوام ورکړ او د بیلا بیلو دیني علومو په څانګو کښې یې زیات مهارت وموند. هغه له هغې وروسته څیړنې، تدریس او د ډول ډول کتابونو تالیف ته مخه کړه. جامع السعادات د علامه نراقي له مشهورو کتابونو څخه دی. هغه په دغه ارزښتمن کتاب کښې د اخلاقي موضوګانو په هکله ښکلي بحثونه کړي دي. د هغه یو بل کتاب انیس الموحدین نومیږي. په دې کتاب کښې د اسلام د دین اصول په آسانه ژبه بیان شوي دي او د کتاب لوستونکئ د اسلامي نړۍ لیک سره آشنا او بلدیږي.
««««««««««««
یو سلو پینځه دیرش کاله پخوا، د اتلس سوه یو اتیایم میلادي کال د اکتوبر په پینځه ویشتمه نیټه، د اسپانیا یو نقاش پابلو پیکاسو وزیږید. پیکاسو د کوبیزم سټایل بنسټګر دی، داسې سټایل یا سبک چې د فرانسې په نقاشانو کښې ډير په چټکۍ سره دود شو. هغه ډيرې تابلوګانې وپنځولې او تل يې هڅه کوله، د کوبیزم سټایل پراخ کړي. د (آپينیّن پيغلې) نومې تابلو د کوبیزم د سبک پیلامه ده او په دې سټایل کښې د پیکاسو خورا ستر اثر (ګوئرنیکا) دی. پیکاسو په دغه تابلو کښې داسې وحشت چې د اسپانیا په داخلي جنګونو کښې د ګوئرنیکا ښآر د بمباریدا له امله هغه لیدلی ،انځور کړی دی. پیکاسو د نولس سوه درې اویایم میلادي کال په اپریل کښې مړ شو.
««««««««««««
دوه پنځوس کاله مخکښې، د دیارلس سوه درې څلویښټم هجري لمریز کال د لړم د میاشتې په څلورمه نیټه، حضرت امام خمیني (رح) چې تازه د باچا د رژیم له جیله آزاد شوئ ؤ، د یوې وینا کولو په ترڅ کښې یې په ایران کښې د کیپیچولیشن یا امریکايي اتباعو ته د قضايي خوندیتوب د ورکړې په قانون باندې سخت اعتراض وکړ. حضرت امام خمیني (رح) پخپله اعتراضي وینا کښې همداشان امریکا او صهیونیسټي رژیم سخت وغندل.
د کیپیچولیشن او د باچا رژیم په خلاف د امام خمیني څرګندې ویناوې د خلکو د خبریدو او د رژیم د قهر سبب شوې، دا شان چې باچا رژیم د هغه حضرت لپاره نوي محدودیتونه او بندیزونه وټاکل او څو ورځې پس یې امام ونیوه او وړومبی یې ترکیې او بیا یې عراق ته جلاوطن کړ.
««««««««««««
پنځوس کاله پخوا، د دیارلس سوه پینځه څلویښتم هجري لمریز کال د لړم د میاشتې په څلورمه نیټه، د ایران ملي ټیلیویژن په ازمیښتي توګه کار پیل کړ. په دیارلس سوه دیرشمه لسیزه کښې د ایران د ملي راډیو او ټیلیویژن د ادارې جوړیدل مطرح شول خو د دې طرحې عملي کیدل کلونه کلونه وځنډیدل. د تصویر یعني ویډیو تولیدول هغه هم په ورځې کښې د څو ساعتونو لپاره، دومره آسان کار نه ؤ او خصوصي او سترې پانګې ته یې اړتیا لرله. په همدې وجه د خصوصي برخې سرمایه دار حبیب ا... ثابت پاسال د وخت حکومت ته د یو ټيلیویژني بوسټر د جوړولو وړاندیز وکړ او حکومت هم د هغه دا وړاندیز ومنه او د دې لپاره چې دغه کار قانوني بڼه ولري، ملي شورا د دیارلس سوه اووه دیرشم هجري لمریز کال په چنګاښ میاشت کښې د څلورو تبصرو یوه ماده تصویب کړه چې له مخې یې اجازه ورکړئ شوه، په تهران کښې د پوسټ، ټیلیګراف او ټيلیفون د وزارت تر پوشش لاندې یو ټیلیویژني بوسټر جوړ شي. دغه بوسټر تر پینځو کالو پورې د مالیاتو یا ټیکس له ورکولو معاف ؤ او ټولو پروګرامونو به یې د انتشاراتو د لویې ادارې د مقرراتو او اصولو پیروي کوله.
دغه بوسټر چې د ایران ټیلیویژن نومول کیده، په پيل کښې هره ورځ د مازیګر له شپږو نه د شپې تر لسو بجو پورې پروګرامونه خپرول. د ایران ټیلیویژن په پیل کښې په بشپړه خصوصي توګه چلیده او لګښتونه یې د ټیلیویژني اشتهاراتو له لارې برابریدل.
««««««««««««
او له ننه شپږ دیرش کاله پخوا، د دیارلس سوه نهه پنځوسم هجري لمریز کال د لړم د میاشتې په څلورمه نیټه، د ایران خرمشهر ښار د عراق د تیري ګرو بعثي ځواکونو تر نیواک لاندې راغئ. د دیارلس سوه نهه پنځوسم هجري لمریز کال د لړم په دریمه نیټه، بعثي دښمن د خرمشهر په محاذ کښې د دیره لښکرو په برابرولو او سنبالولو او همداشان دغې جبهې ته د تازه دمه ځواکونو په وربللو سره په ښار باندې یو پراخ یرغل پیل کړ او له یوې نابرابرې جګړې وروسته، د خرمشهر سړکونو ته ننوتل.
د خرمشهر خلک او جنګیالي په ستر جهاد سره د دښمن په وړاندې ودریدل او د خرمشهر د ستر پل په اطرافو کښې یې حماسې وزیږولې. خو بالاخره د لړم د څلورمې په غم لړلي ماښام د خرمشهر لویدیځه برخه د دښمن لاس ته ورغله او د خرمشهر ترخه ټریجیډي اوج ته ورسیدله. پاتې مدافع ځواکونو د ښار د ختیځ په لور شاتګ وکړ او بالاخره په ټولو پایداریو او سرښیندنو سره خرمشهر د تیري ګر دښمن په بشپړ نیواک کښې وراغئ. که څه هم خرمشهر په دغه ورځ سقوط وکړ خو د دغه ښار د مدافعانو مقاومت، ایثار او سرښیندنه په تاریخ کښې تل پاتې شوه. د خرمشهر مدافعانو په ټولو پرمختللو وسلو د سنبال دښمن په وړاندې په څلور دیرش ورځني مقاومت کښې په تشو لاسونو او یوازې په یو څو سپکو وسلو او آر- پي - جي سره له ځانه یو ویاړمن او ځلانده تاریخ پریښود. د خرمشهر په سقوط او پرزیدو سره دښمن د کبر او غرور په اوج کښې د ښار د کورونو، بندر او ګمرک لوټل پيل کړل او د ښار ډیر ملکي خلک اسیران کړائ شول.
خو یونیم کال وروسته ایراني ځوانانو د خرمشهر په آزادولو سره یوه بله حماسه وپنځوله او د خرمشهر د آزادیدو ورځ، د ایرانیانو په تاریخ کښې د دریدنې او پایدارۍ د ورځې په توګه تل پاتې شوه.
مترجم: ذیشان حیدر بنګش
